رو نویسی

تصویر زیر دو گویچه قرمز را نشان می دهد. گویچه سمت راست مربوط به شخصی است که دچار نوعی بیماری ارثی به نام کم خونی داسی شکل است. علت این بیماری نوعی تغییر ژنی است که باعث می شود پروتئین هموگلوبین حاصل از آن دچار تغییر شود که نتیجه آن تغییر شکل گویچه قرمز از حالت گرد به داسی شکل است.

این تغییر ژنی، بسیار جزئی است و در آن تنها یک جفت از صدها جفت نوکلئوتید دنا در افراد بیمار تغییر یافته است. همچنین این بیماری به نوعی، رابطه بین ژن و پروتئین را نشان می دهد.

دنا چگونه نوع آمینواسیدهای پلی پپتید را تعیین می کند؟
در فصل گذشته دیدید که واحد سازنده مولکول دنا، نوکلئوتید است ولی پلی پپتیدها از آمینواسید تشکیل شده اند. چون دستور العمل ساخت پلی پپتیدها در مولکول دنا قرار دارد، پس باید بین نوکلئوتیدهای ژن وآمینواسید های پلی پپتید، ارتباطی وجود داشته باشد.

آموختید که در مولکول دنا، 4 نوع نوکلئوتید وجود دارد که فقط در نوع بازهای آلی تفاوت دارند. درحالی که، پلی پپتیدها از 20 نوع آمینواسید تشکیل شده اند. پس از پژوهش هایی مشخص شد که هر توالی 3 تایی از نوکلئوتیدهای دنا، بیانگر نوعی آمینواسید است.

با 4 نوع نوکلئوتید به کار رفته در دنا، 64 توالی 3 نوکلئوتیدی مختلف ایجاد می شود که می توانند رمز ساخت پلی پپتیدهایی با 20 نوع آمینواسید را داشته باشند؛ به هر یک از این توالی های سه نوکلئوتیدی در دنا رمز می گویند. به دنبال رونویسی و ساخته شدن mRNA از روی ژن های DNA ،از روی این رمزهای3 نوکلئوتیدی، در رنای پیک، رمزه(کدون) های سه نوکلئوتیدی ایجاد می شوند.

پس در یاخته ها 64 نوع رمزه نیز وجود داشته که تعیین می کنند کدام آمینواسیدها باید در ساختار پلی پپتیدها قرار بگیرد. تذکر! هر رمز یا رمزه اختصاصی بوده و فقط مربوط به یکنوع آمینواسیدند ولی بسیاری از آمینواسیدها دارای بیش از یکنوع رمز یا رمزه می باشند.

نقش مولکول رنا به عنوان میانجی
می دانید که پلی پپتیدها بر اساس اطالعات دنا و توسط رناتن ها در سیتوپالسم ساخته می شوند. در یاخته های دارای هسته، چون رناتن ها درون هسته حضور ندارند!! فرایند ساخت پلی پپتید در آن انجام نمی شود.

باتوجه به اینکه اطالعات دنا برای ساخت پلی پپتید ضروری است و دنا هم از هسته خارج نمی شود این سوال پیش می آید که دستورات ساخت پلی پپتید چگونه به بیرون هسته منتقل می شود؟
پاسخ در مولکول رنا است.

همان طور که دیدید انواعی از رنا در یاخته وجود دارند که در پروتئین سازی نقش دارند. این رناها از روی مولکول دنا ساخته می شوند. به ساخته شدن مولکول رنا از روی بخشی از یک رشته دنا، رونویسی گفته می شود. اساس رونویسی شبیه همانندسازی است.

در این فرایند نیز با توجه به نوکلئوتیدهای رشته دنا، نوکلئوتیدهای مکمل در زنجیره رنا قرار می گیرد و به هم متصل می شوند. برخالف همانندسازی که در هر چرخه یاخته ای یک بار انجام می شود، رونویسی یک ژن می تواند در هر چرخه بارها انجام شود و چندین رشته رنا ساخته شود.

مراحل رونویسی
رونویسی فرایندی پیوسته است ولی برای سادگی موضوع، آن را به سه مرحله آغاز، طویل شدن و پایان تقسیم می کنند. در این مراحل، آنزیم رنابسپاراز، عمل رونویسی را از بخشی از یک رشته دنا انجام می دهد.

مرحله آغاز:
در این مرحله، رنابسپاراز به مولکول دنا متصل می شود و دو رشته آن را از هم باز می کند. به نظر شما برای باز شدن دو رشته کدام پیوندها در این ناحیه شکسته می شوند؟
برای اینکه رونویسی ژن از محل صحیح خود شروع شود توالی های نوکلئوتیدی ویژه ای در دنا وجود دارد که رنابسپاراز آن را شناسایی می کند. به این توالی ها، راه انداز گفته می شود.راه انداز موجب می شود رنابسپاراز اولین نوکلئوتید مناسب را به طور دقیق پیدا و رونویسی را از آنجا آغاز کند.

در این حالت بخش کوچکی از مولکول دنا باز و زنجیره کوتاهی از رنا ساخته می شود. نحوه عمل رنابسپاراز به این صورت است که آنزیم با توجه به نوع نوکلئوتید رشته الگوی دنا، نوکلئوتید مکمل را در برابر آن قرار می دهد و سپس این نوکلئوتید را به نوکلئوتید قبلی رشته رنا متصل می کند. در رونویسی، نوکلئوتید یوراسیل دار رنا به عنوان مکمل در برابر نوکلئوتید آدنین دار دنا قرار می گیرد.

مرحله طویل شدن:
در این مرحله رنابسپاراز ساخت رنا را ادامه می دهد که در نتیجه آن، رنا طویل می شود . همچنان که مولکول رنابسپاراز به پیش می رود، دو رشته ی دنا در جلوی آن باز و در چندین نوکلئوتید عقب تر، رنا از دنا جدا می شود و دو رشته دنا مجددا به هم می پیوندند.

مرحله پایان:
در دنا توالی های ویژه ای وجود دارد که موجب پایان رونویسی توسط آنزیم رنابسپاراز می شوند. در این محل ها، آنزیم از مولکول دنا و رنای تازه ساخت جدا و دو رشته دنا به هم متصل می شوند.

آنزیم های ویژه ای رونویسی را تسهیل می کنند
در یاخته انواعی از رنا ساخته می شود. عمل رونویسی از دنا به کمک آنزیم ها انجام می شود. این آنزیم ها را، تحت عنوانی کلی رنابسپاراز نام گذاری می کنند.در پروکاریوت ها یک نوع رنابسپاراز وظیفه ساخت انواع رنا را بر عهده دارد.

در یوکاریوت ها، انواعی از رنابسپاراز، ساخت رناهای مختلف را انجام می دهند؛ مثلا رنای پیک توسط رنابسپاراز2 ،رنای ناقل توسط رنابسپاراز3 و رنای رناتنی توسط رنابسپاراز1 ساخته می شود. در یوکاریوت ها رنابسپاراز نمی تواند به تنهایی راه انداز را شناسایی کند و برای پیوستن به آن نیازمند پروتئین هایی به نام عوامل رونویسی هستند. گروهی از این پروتئین ها با اتصال به نواحی خاصی از راه انداز، رنابسپاراز را به محل راه انداز هدایت می کند.

فقط یکی از دو رشته دنا در هر ژن رونویسی می شود.
همان طور که گفته شد، ژن بخشی از مولکول دنای دو رشته ای است ولی رونویسی از روی هر دو رشته یک ژن انجام نمی شود. به نظر شما اگر از روی دو رشته یک ژن رونویسی انجام می شد، محصوالت این دو رشته مکمل نسبت به هم چگونه می شدند؟

مسلما رنا و پلی پپتید ساخته شده از روی دو رشته مکمل دنا بسیار متفاوت می شدند. بنابراین برای هر ژن خاص، یکی از دو رشته رونویسی می شود. به بخشی از رشته دنا که مکمل رشته رنای رونویسی شده است رشته الگو می گویند. به رشته مکمل همین بخش در مولکول دنا، رشته رمزگذار گفته می شود، زیرا توالی نوکلئوتیدی آن شبیه رشته رنایی است که از روی رشته الگوی آن ساخته می شود.

به نظر شما رشته رنا با رشته رمزگذار چه تفاوت هایی می تواند داشته باشد؟ پاسخ در نوکلئوتیدهای مورد استفاده است؛ مثال به جای نوکلئوتید تیمین دار در دنا، نوکلئوتید یوراسیل دار در رنا قرار دارد. رشته مورد رونویسی یک ژن ممکن است با رشته مورد رونویسی ژن های دیگر یکسان یا متفاوت باشد.

رناهای ساخته شده دچار تغییر می شوند
در چند دهه گذشته، پژوهشگران دریافتند که در یاخته های یوکاریوتی، رنای ساخته شده در رونویسی با رنایی که در سیتوپالسمپ وجود دارد تفاوت هایی دارد. بعد ها مشخص شد که این مولکول ها برای انجام کارهای خود دستخوش تغییراتی می شوند.

تغییرات رنای پیک
رنای پیک ممکن است دستخوش تغییراتی در حین رونویسیو یا پس از آن شود.یکی از این تغییرات حذف بخش هایی از مولکول رنای پیک است. در بعضی ژن ها، توالی های معینی از رنای ساخته شده، جدا و حذف می شود و سایر بخش ها به هم متصل می شوند و یک رنای پیک یکپارچه می سازند. به این فرایند پیرایش گفته می شود.

ین فرایند هنگامی آشکار شد که دانشمندان یک رنای پیک درون سیتوپالسم را با رشته الگوی ژن آن در دنا مجاورت دادند. آنها دریافتند که بخش هایی از دنای الگو با رنای رونویسی شده، دو رشته مکمل را تشکیل می دهند ولی بخش هایی نیز فاقد مکمل باقی می مانند.

این بخش ها به صورت حلقه هایی بیرون از مولکول دو رشته ای قرار می گیرند. به این نواحی که در مولکول دنا وجود دارد ولی رونوشت آن در رنای پیک سیتوپالسمی حذف شده میانه (اینترون) می گویند. به سایر بخش های مولکول دنا، که رونوشت آنها حذف نمی شوند بیانه (اگزون) گفته می شود.

در واقع رنای رونویسی شده از رشته الگو، در ابتدا دارای رونوشت های میانه دنا است. به این رنا، رنای نابالغ یا اولیه گفته می شود. با حذف این رونوشت ها از رنای اولیه و پیوستن بخش های باقی مانده به هم، رنای بالغ ساخته می شود.

شدت و میزان رونویسی
به طور کلی میزان رونویسی یک ژن به مقدار نیاز یاخته به فرآورده های آن بستگی دارد. بعضی ژن ها، مانند ژن های سازنده رنای رناتنی در یاخته های تازه تقسیم شده بسیار فعال اند؛ زیرا باید تعداد زیادی از نوع این رنا را بسازند.

در این نوع ژن ها، هم زمان تعداد زیادی رنابسپاراز از ژن رونویسی می کنند. به این دلیل که در هر زمان، رنابسپارازها در مراحل مختلفی از رونویسی هستند، در زیر میکروسکوپ الکترونی، اندازه رناهای ساخته شده متفاوت دیده می شود. در این تصویر رناها از اندازه کوتاه به بلند دیده می شود.

نکات کنکوری

دنا چگونه نوع آمینواسیدهای پلی پپتید را تعیین می کند؟

 📌 در همه جانداران نوکلئوتید ، آمینواسید و … وجود دارد. این مونومرها در همه جانداران شبیه یکدیگر هستند.

📌 در همه جانداران 20 نوع آمینواسید (با قابلیت شرکت در پروتئین) وجود دارد که فقط در گروه R با یکدیگر تفاوت دارند.

📌 هر توالی 3 تایی از نوکلئوتیدهای دنا ، بیانگر نوعی آمینواسید است. با 4 نوع نوکلئوتید به کار رفته در دنا، 64 توالی 3 نوکلئوتیدی مختلف ایجاد میشود، که میتوانند رمز ساخت پلی پپتیدهایی با 20 نوع آمینواسید را داشته باشند ؛ به هر یک از این توالی های سه نوکلئوتیدی در دنا رمز میگویند.

📌 سه نوع رمز در دنا وجود دارد که بیانگر آمینواسید نیستند(ATT + ATC + ACT)

📌 درون هر رمز دنا (توالی سه نوکلئوتیدی) ، پیوند فسفودی استر و نوکلئوتید(سه بخشی = قند پنج کربنی + فسفات + باز آلی نیتروژن دار) وجود دارد.

نقش مولکول رنا به عنوان میانجی

📌 محل ساخت پلی پپتید در همه جانداران درون سیتوپلاسم است نه درون هسته . درون هسته هیچگاه رشته پلی پپتید ساخته نمی شود..

📌 انواعی از رنا در یاخته وجود دارند که در پروتئین سازی نقش دارند. این رنا ها از روی مولکول دنا سا خته میشوند. به ساخته شدن مولکول رنا از روی بخشی از یک رشته دنا ، رونویسی گفته میشود.

📌 وجه اشتراک رونویسی و همانندسازی : استفاده از نوکلئوتیدهای آزاد سه فسفاته + قرارگیری نوکلئوتید مکمل روبروی رشته الگو در دنا + تشکیل پیوند فسفودی استر + جدا شدن دو فسفات همزمان از نوکلئوتید وقتی که به نوکلئوتید قبلی در رشته در حال ساخت اتصال می یابد. + ایجاد رشته پلی نوکلئوتید جدید و خطی و بدون انشعاب + مصرف انرژی زیستی + نیاز به فعالیت آنزیم و …

📌 اساس رونویسی شبیه همانندسازی است. در این فرایند نیز با توجه به نوکلئوتیدهای رشته دنا، نوکلئوتیدهای مکمل در زنجیره رنا قرار میگیرد و به هم متصل میشوند. برخلاف همانندسازی که در هر چرخة یاخته ای یکبار انجام میشود، رونویسی یک ژن میتواند در هر چرخه بارها انجام شود و چندین رشته رنا ساخته شود.

📌 در رونویسی و همانندسازی ، نوکلئوتیدهای متنوعی مصرف میشوند
 در همانندسازی مصرف نوکلئوتیدهایی که : دارای سه گروه فسفات + دارای یک قند پنج کربنی دئوکسی ریبوز + دارای یک نوع باز آلی A )یا T یا C یا (G
در رونویسی مصرف نوکلئوتیدهایی که : دارای سه گروه فسفات + دارای یک قند پنج کربنی ریبوز + دارای یک نوع باز آلی A) یا U یا C یا (G

📌 در دنا ، هر نوکلئوتید دارای یک گروه فسفات و یک قند دئوکسیریبوز و یک نوع باز آلی است

📌 در رنا ، هر نوکلئوتید دارای یک گروه فسفات و یک قند ریبوز و یک نوع باز آلی است.

📌 یک نوکلئوتید فقط یک نوع باز و یک عدد باز آلی دارد. یک نوکلئوتید نمی تواند انواعی از باز یا انواعی از قند داشته باشد.

📌 در همانندسازی یک مولکول دنا ، تمام هر دو رشته دنا الگو است. در هر فرایند رونویسی فقط بخشی از یکی از رشته های دنا الگو است.

آنزیم های ویژه ای رونویسی را تسهیل می کنند

📌 در پیش هسته ای ها (باکتری ها) یک نوع رنابسپاراز وظیفة ساخت انواع رنا rRNA + mRNA)  (tRNA+ را برعهده دارد.

📌 در یوکاریوت ها، انواعی از رنابسپاراز RNA)پلیمراز(، ساخت رناهای مختلف را انجام میدهند؛ مثالً رنای پیک (mRNA )توسط رنابسپاراز 2 ،رنای ناقل (tRNA )توسط رنابسپاراز 3 و رنای رِناتَنی (rRNA )توسط رنابسپاراز 1 ساخته میشود.

📌 در باکتری غشای درونی وجود ندارد. رنا در مجاور دنا تولید شده و همان جا هم فعالیت میکند.

📌 اغلب آنزیم ها RNA)پلیمراز ، DNAپلیمراز ، هلیکاز و …( از جنس پروتئین هستند.

مراحل رونویسی

📌 آنزیم رنابسپاراز (درتمام مراحل رونویسی)، عمل رونویسی را از بخشی از یک رشته (دنا یکی از رشته های ژن) انجام میدهد

مرحله آغاز
📌 در مرحله آغاز رونویسی ، رنابسپاراز به مولکول دنا متصل میشود و دو رشتة آن را از هم باز میکند. (شکستن پیوند هیدروژنی)

📌 برای اینکه رونویسی ژن از محل صحیح خود شروع شود توالی های نوکلئوتیدی ویژه ای در دنا وجود دارد که رنابسپاراز آن را شناسایی میکند. به این توالی ها، راه انداز گفته میشود.

📌 راه انداز موجب می شود رنابسپاراز اولین نوکلئوتید مناسب را به طور دقیق پیدا و رونویسی را از آنجا آغاز کند. (جایگاه آغاز رونویسی)

 📌 در مرحله آغاز رونویسی : 1 -اول شکستن پیوند هیدروژنی بین دو رشته دنا در ابتدای ژن ، 2 -سپس تشکیل پیوند هیدروژنی بین باز ریبونوکلئوتید سه فسفاته با باز مکمل در ر شته الگو
 3 -در نهایت تشکیل پیوند فسفودی استر (با مصرف انرژی حاصل از جدا شدن دو فسفات از نوکلئوتید آزاد)

📌 در رنا ، باز یوراسیل وجود دارد نه تیمین – در دنا باز تیمین وجود دارد نه یوراسیل

📌 پیوند هیدروژنی تمام طول راه انداز شکسته نمی شود.

📌 توالی پایان رونویسی و راه انداز ، متشکل از چندین نوکلئوتید هستند. در هر دو پیوند فسفودی استر و پیوند هیدروژنی وجود دارد. هر دو حول محور فرضی پیچ خورده اند.

📌 نوکلئوتیدهای راه انداز نمی توانند به عنوان الگو برای ساخته شدن رنا استفاده شوند.

مرحله طویل شدن

📌 در مرحله طویل شدن رونویسی ، همچنان که مولکول رنابسپاراز به پیش میرود ، دو رشته دنا در جلوی آن باز (شکستن پیوند هیدروژنی) و در چندین نوکلئوتید عقبتر، رنا از دنا جدا میشود (شکستن پیوند هیدروژنی) و دو رشتة دنا مجدداً به هم میپیوندند (تشکیل پیوند هیدروژنی)

📌 در مرحله طویل شدن ، ابتدا پیوند بین رنا و رشته الگو شکسته شده و سپس پیوند بین دو رشته دنا (در بخش عقبی حباب) تشکیل میشود.

📌 در مرحله طویل شدن ، رنابسپاراز به سمت توالی پایان در حرکت است. در این مرحله حباب رونویسی از راه انداز در حال دور شدن است و به توالی پایان نزدیک می شود

📌 ویرایش ویژه همانندسازی است نه رونویسی

مرحله پایان

📌 در دنا توالی های ویژه ای (توالی پایان رونویسی) وجود دارد که موجب پایان رونویسی توسط آنزیم رنابسپاراز می شوند. در این محل ها، آنزیم از مولکول دنا و رنای تازه ساخت جدا و دو رشتة دنا به هم متصل می شوند. (تشکیل پیوند هیدروژنی)

📌 در مرحله پایان رونویسی پیوند هیدروژنی (پیوندی ضعیف) بین رنای تازه ساخت و رشته الگو شکسته می شود.

📌 در مراحل طویل شدن و پایان ، پیوند بین رنای در حال ساخت و رشته دنا ی الگو شکسته میشود

📌 توالی نوکلئوتیدی رنای تازه ساخت مشابه توالی نوکلئوتیدی رشته مکمل الگو (رمزگذار) است. فقط در رنا باز U و در دنا باز T وجود دارد.

📌 درون هسته ، هر ژن توسط یک نوع RNAپلیمراز رونویسی می شود.

فقط یکی از دو رشته دنا در هر ژن رونویسی می شود

📌 ژن بخشی از مولکول دنای دورشته ای است ولی در همه جانداران رونویسی از روی هر دو رشته یک ژن انجام نمیشود. (همانندسازی از روی هر دو رشته ژن  (و دنا) انجام میشود)

 📌 در همه جانداران برای هر ژن خاص، یکی از دو رشته رونویسی میشود.

📌 به بخشی از رشته دنا که مکمل رشته رنای رونویسی شده است رشته الگو میگویند. به رشته مکمل همین بخش در مولکول دنا، رشته رمزگذار گفته میشود، زیرا توالی نوکلئوتیدی آن شبیه رشته رنایی است که از روی رشته الگوی آن ساخته میشود.

📌 در همه جانداران هر ژن توسط آنزیم ویژه ای رونویسی میشود.

📌 رشتة مورد رونویسی یک ژن ممکن است با رشته مورد رونویسی ژن دیگر یکسان یا متفاوت باشد.

📌 در باکتری آنزیم های RNAپلیمراز ، DNAپلیمراز ، هلیکاز و … در سیتوپلاسم تولید شده و در سیتوپلاسم فعالیت می کنند.

📌 در یوکاریوت ها ، RNAپلیمراز 1 ، 2 ، 3 ، هلیکاز ، DNAپلیمراز ، هیستون و … در سیتوپلاسم تولید شده و درون هسته فعالیت می کنند.

📌 جهت رونویسی بر روی دو ژن مجاور هم ، می تواند هم راستا یا خلاف جهت یکدیگر باشد.

رناهای ساخته شده دچار تغییر می شوند

📌 در یاخته های یوکاریوتی، رنای ساخته شده در رونویسی با رنایی که در سیتوپلاسم وجود دارد تفاوتهایی دارد.

📌 رنای پیک ممکن است دستخوش تغییراتی در حین رونویسی و یا پس از آن شود. یکی از تغییرات ، حذف بخشهایی از مولکول رنای پیک است.

📌 در بعضی ژنها، توالی های معینی از رنای ساخته شده، جدا و حذف میشود و سایر بخشها به هم متصل میشوند و یک رنای پیک یکپارچه میسازند. به این فرایند پیرایش گفته میشود.

📌 دانشمندان یک رنای پیک درون سیتوپلاسم را با رشتة الگوی ژن آن در دنا مجاورت دادند. آنها دریافتند که بخشهایی (نه تمام)از دنای الگو با رنای رونویسی شده، دو رشته مکمل را تشکیل میدهند ولی بخشهایی نیز فاقد مکمل باقی میمانند.

📌 به نواحی که در مولکول دنا وجود دارد ولی رونوشت آن در رنای پیک سیتوپلاسمی حذف شده میانه (اینترون) میگویند. به سایر بخشهای مولکول دنا، که رونوشت آنها حذف نمیشوند بیانه (اگزون) گفته میشود.

📌 رونوشت میانه (اینترون) از رنای پیک اولیه جدا شده و وارد سیتوپلاسم نمیشود و در هسته میماند. پس برای ساختن رشته پلی پپتیدی توسط ریبوزوم مستقیما مورد استفاده قرار نمیگیرد.

📌 رونوشت های بیانه (اگزون) ، پس از یکپارچه شدن از هسته خارج شده و وارد سیتوپلاسم می شود و سپس برای ساخت رشته پلی پپتید در ریبوزوم استفاده میشوند.

📌 اگزون و اینترون بخش هایی از DNA هستند نه RNA .رونوشت اگزون و رونوشت اینترون در رنای نابالغ وجود دارد.

📌 محل بلوغ رنا(پیرایش) درون هسته است نه سیتوپلاسم

📌 هر رمز سه حرفی در رنای پیک (کدون) می تواند رمز کننده یک آمینواسید باشد یا اصلا رمز آمینواسید نباشد. برای مثال کدون های UAA + UAG + UGA ، رمز پایان ترجمه (رمز پایان ساختن رشته پلی پپتید) هستند و رمز آمینواسید نیستند.

📌 اگزون و اینترون رونویسی میشوند. رونوشت اگزون توسط ریبوزوم ترجمه می شود. رونوشت اینترون ترجمه نمی شود.

شدت و میزان رونویسی

📌 به طور کلی میزان رونویسی یک ژن به مقدار نیاز یاخته به فراورده های آن بستگی دارد. بعضی ژن ها، مانند ژن های سازنده (رمزکننده) رنای رِناتَنی (rRNA )در یاخته های تازه تقسیم شده بسیار فعال اند؛ زیرا باید تعداد زیادی از این نوع رِنا را بسازند.

📌 RNA پلیمرازهایی که همزمان از یک ژن رونویسی میکنند ، هر یک در یکی از مراحل
رونویسی (آغاز یا طویل شدن یا پایان) قرار دارند.

📌 به این دلیل که در هر زمان، رنابسپارازها در مراحل مختلفی از رونویسی هستند، در زیر میکروسکوپ الکترونی ، اندازه رناهای ساخته شده متفاوت دیده میشوند.

📌 جهت رونویسی از سمت رنای کوتاه به سمت رنای بلند است.

📌 رنای کوتاه به راه انداز و نوکلئوتید آغاز رونویسی نزدیکتر است. رنای بلندتر به توالی پایان نزدیکتر است.

📌 توالی بین ژنی ، توسط DNAپلیمراز ، هلیکاز و … همانندسازی می شود.

📌 هر چقدر طول رناها بلندتر باشد ، یعنی تعداد نوکلئوتید و پیوند فسفودی استر بیشتری دارند.

📌 هر چقدر طول یک رنا بلندتر باشد یعنی زودتر از سایرین شروع به ساخته شدن کرده است. پس ساخته شدن آن در گذشته دورتری آغاز شده است

📌 در رناهای در حال ساخت ، رونوشت جایگاه آغاز رونویسی وجود دارد اما رونوشت راه انداز و جایگاه پایان رونویسی وجود ندارد.

📌 در یک رنای کامل ، رونوشت جایگاه آغاز رونویسی ، رونوشت جایگاه پایان و رونوشت حدفاصل جایگاه آغاز تا پایان رونویسی وجود دارد.

📌 در رناها رونوشت راه انداز وجود ندارد. راه انداز رونویسی نمیشود.

📌 ژن میتواند رونویسی و همانندسازی شود اما توالی بین ژنی فقط ممکن است همانندسازی شود. توالی بین ژنی رونویسی نمی شود.

به سوی پروتئین

📌 پروتئین ها اعمال مختلفی در بدن انجام می دهند. بسیاری از فرایندهای یاخته ای توسط پروتئین ها انجام می شوند
.
📌 رشته پلی پپتید حاصل فعالیت ریبوزوم در سیتوپلاسم. نه مرکز ژنتیک (هسته) جاندار

📌 هر رشته پلی پپتیدی خطی و بدون انشعاب است. در آمینواسید ابتدایی آن ، گروه آمینی آزاد و در آمینواسید انتهایی آن گروه کربوکسیلی آزاد وجود دارد.

📌 rRNA تنها آنزیم مطرح شده در کتاب درسی است که محصول مستقیم رونویسی است. این آنزیم درون هسته ، درون میتوکندری ، پلاست و سیتوپلاسم باکتری ، توسط رنابسپاراز در فرایند رونویسی میتواند ساخته شود. این آنزیم غیرپروتئینی است
.
📌 بین بعضی از (نه همه)آمینواسیدها در پروتئین پیوند هیدروژنی وجود دارد