تولید مثل در جانوران

اساس تولید مثل جنسی در همه جانوران مشابه است، ولی در چگونگی انجام، مراحل آن و حفاظت و تغذیه جنین، تفاوت هایی وجود دارد که به بعضی از آنها اشاره می کنیم.

نحوه ی لقاح :
در آبزیان مثل ماهی ها، دوزیستان و بی مهرگان آبزی، لقاح خارجی دیده می شود. در این روش والدین گامت های خود را در آب می ریزند و لقاح در آب صورت می گیرد. برای افزایش احتمال برخورد گامت ها، والدین تعداد زیادی گامت را همزمان وارد آب می کنند.

برای همزمان شدن ورود یاخته های جنسی به آب عوامل متعددی دخالت دارد از جمله دمای محیط، طول روز، آزاد کردن مواد شیمیایی توسط نر یا ماده یا بروز بعضی رفتارها مثل رقص عروسی در ماهی ها.در جانورانی که لقاح خارجی دارند تخمک دیواره ای چسبناک و ژله ای دارد که پس از لقاح، تخم ها را به هم می چسباند. این لایه ژله ای ابتدا از جنین در برابر عوامل نامساعد محیطی محافظت می کند و سپس به عنوان غذای اولیه مورد استفاده جنین قرار می گیرد.

لقاح داخلی در جانوران خشکی زی و بعضی آبزیان دیده می شود. در این جانوران، اسپرم وارد دستگاه تولید مثلی فرد ماده می شود و لقاح در بدن ماده انجام می شود. انجام این نوع لقاح، نیازمند دستگاه های تولید مثلی با اندام های  تخصص یافته است.

در اسبک ماهی جانور ماده، تخمک را به درون حفره ای در بدن جنس نر منتقل می کند. لقاح در بدن نر انجام می شود و جنس نر، جنین ها را در بدن خود نگه می دارد، پس از طی مراحل رشد و نمو، نوزادان متولد می شوند.

نرماده (هرمافرودیت):
در این جانوران، یک فرد هر دو نوع دستگاه تولید مثلی نر و ماده را دارد. در کرم های پهن مثل کرم کبد، هر فرد تخمک های خود را بارور می کند. در مورد کرم های حلقوی، مثل کرم خاکی، لقاح دوطرفی انجام می شود؛ یعنی وقتی دو کرم خاکی در کنار هم قرار می گیرند، اسپرم های هر کدام تخمک های دیگری را بارور می سازد.

بکرزایی:
نوعی از تولید مثل جنسی(تک والدی، بدون اسپرم، بدون پدر، بدون لقاح) است و برای مثال، در زنبور عسل و بعضی مارها دیده می شود. در این روش، فرد ماده گاهی اوقات به تنهایی تولید مثل می کند. در این حالت، یا تخمک بدون لقاح شروع به تقسیم می کند و موجود هاپلوئید (تک لاد) را بوجود می آورد. ( مثل زنبور نر)

یا از روی کروموزوم های تخمک یک نسخه ساخته می شود تا کروموزوم های تخمک دو برابر شوند و سپس شروع به تقسیم می کند و موجود دیپلوئید (دو لاد) را به وجود می آورد. (مثل مار)

تغذیه و حفاظت جنین :
مواد غذایی مورد نیاز جنین تا چند روز پس از لقاح و تشکیل تخم از اندوخته غذایی تخمک تأمین می شود. این اندوخته مخلوطی از مواد مغذی متفاوت است. اندازه تخمک در جانوران مختلف بستگی به میزان اندوخته دارد. در جانوران تخم گذار اندوخته غذایی تخمک زیاد است؛ زیرا در دوران جنینی ارتباط غذایی بین مادر و جنین وجود ندارد. در پستانداران به دلیل ارتباط خونی بین مادر و جنین و در ماهی ها و دوزیستان به علت دوره جنینی کوتاه میزان این اندوخته کم است.

در جانورانی که لقاح خارجی دارند تخمک دیواره ای چسبناک و ژله ای دارد که پس از لقاح، تخم ها را به هم می چسباند. این الیه ژله ای ابتدا از جنین در برابر عوامل نامساعد محیطی محافظت می کند و سپس به عنوان غذای اولیه مورد استفاده ی جنین قرار می گیرد.

در جانورانی که لقاح داخلی دارند، حفاظت جنین به صورت های متفاوتی انجام می شود. در جانوران تخم گذار وجود پوسته ضخیم در اطراف تخم از جنین محافظت می کند. البته برای محافظت بیشتر در خزندگانی مثل الک پشت تخم ها با ماسه و خاک پوشانده می شوند. پرندگان روی تخم ها می خوابند و پستاندار تخم گذاری مثل پالتی پوس، تخم را در بدن خود نگه می دارد و چند روز مانده به تولد نوزاد، تخم گذاری می کند و روی آنها می خوابد تا مراحل نهایی رشد و نمو طی شود.

در پستانداران کیسه دار، مثل کانگورو جنین ابتدا درون رحم ابتدایی مادر رشد و نمو را آغاز می کند. به دلیل مهیا نبودن شرایط به صورت نارس متولد می شود و خود را به درون کیسه ای که بر روی شکم مادر است میرساند. در آنجا ضمن حافظت، از غدد شیری درون آن تغذیه می کند تا مراحل رشد و نمو را کامل کند.

در پستانداران جفت دار، جنین درون رحم مادر رشد و نمو را آغاز و از طریق اندامی به نام جفت با خون مادر مرتبط می شود و از آن تغذیه می کند. نوزاد پس از تولد از غدد شیری مادر تغذیه می کند تا زمانی که بتواند به طور مستقل به زندگی ادامه دهد

نکات کنکوری:

تولید مثل در جانوران (نحوه لقاح)

📌 در آبزیان مثل ماهیها، دوزیستان و بیمهرگان آبزی لقاح خارجی دیده میشود. در این روش، والدین گامتهای خود را در آب میریزند و لقاح در آب صورت میگیرد. برای افزایش احتمال برخورد گامتها، والدین تعداد زیادی گامت را همزمان وارد آب میکنند

📌 در آبزیان مثل ماهیها، دوزیستان و بیمهرگان آبزی لقاح خارجی دیده میشود. در این روش، والدین گامتهای خود را در آب میریزند و لقاح در آب صورت میگیرد. برای افزایش احتمال برخورد گامتها، والدین تعداد زیادی گامت را همزمان وارد آب میکنند. برای همزمان شدن ورود یاخته های رقص عروسی در ماهی ها.

📌 لقاح داخلی در جانوران خشکی زی ( خزندگان + پرندگان + پستانداران + حشرات+….) و بعضی از آبزیان دیده میشود. در این جانوران، اسپرم (زامه) وارد دستگاه تولیدمثلی فرد ماده میشود و لقاح در بدن ماده انجام میشود. انجام این نوع لقاح، نیازمند دستگاههای تولیدمثلی با اندام های تخصص یافته است در اسبکماهی جانور ماده، تخمک را به درون حفرهای در بدن جنس نر منتقل میکند لقاح در بدن نر انجام میشود و جنس نر، جنینها را در بدن خود نگه میدارد، پس از طی مراحل رشد و نموی، نوزادان متولد میشوند.

📌 در اسبکماهی جانور ماده، تخمک را به درون حفرهای در بدن جنس نر منتقل میکند لقاح در بدن نر انجام میشود و جنس نر، جنین ها (نهه یک جنین) را در بدن خود نگه میدارد، پس از طی مراحل رشد و نموی، نوزادان (نههه یک نوزاد) متولد میشوند.

📌 انجام لقاح داخلی ، نیازمند دستگاههای تولیدمثلی با اندامهای تخصصیافته است.

📌 در دوزیست نابالغ گردش خون ساده و در دوزیست بالغ گردش خون مضاعف وجود دارد.

بکرزایی

📌 بکرزایی نوعی از تولیدمثل جنسی است و برای مثال، در زنبور عسل و بعضی مارها دیده میشود. در این روش، فرد ماده گاهی اوقات (نهه همیشه) به تنهایی تولیدمثل میکند.

📌 در این روش یا تخمک بدون لقاح شروع به تقسیم میکند و موجود تک لاد (هاپلوئید) را به وجود می آورد یا از روی کروموزومهای تخمک یک نسخه ساخته میشود تا کروموزومهای تخمک دو برابر شوند و سپس شروع به تقسیم میکند و موجود دولاد (دیپلوئید) را به وجود می آورد.

📌 انواع زاده ها در بکرزایی:

1 –  تخمک بدون لقاح شروع به تقسیم میکند و موجود تکلاد (هاپلوئید) را به وجود میآورد مانند زنبور عسل.

📌 زنبور عسل ملکه طی بکرزایی زنبور عسل نر هاپلوئید را ایجاد میکند.

2 – از روی کروموزومهای تخمک یک نسخه ساخته میشود تا کروموزومهای تخمک دو برابر شوند و سپس شروع به تقسیم میکند و موجود دولاد (دیپلوئید) را به وجود میآورد. مانند بعضی از مارها.

📌 مار حاصل از بکرزایی دیپلوئید میباشد.

📌 حشرات (زنبور عسل نر و ماده (کارگر + ملکه))

📌 زنبور عسل نر هاپلوئید است پس توانایی میوز (تتراد ، کراسینگاور و جدا شدن کروموزومهای همتا از یکدیگر) ندارد. زنبور عسل نر طی میتوز اسپرم تولید می کنند.

📌 زنبور کارگر ( دیپلوئید) وظیفه نگهبانی ، جمع آوری شهد و … را برعهده داشته و گامت تولید نمیکند.

📌 زنبور نر حشره بوده و لوله های مالپیگی دارد. این جانور هاپلوئید بدون لقاح و به دنبال تقسیم متوالی گامت ماده (تخمک) ایجاد میشود.

📌 زنبور عسل نر هاپلوئید بوده و میوز ندارد در جاندارانی که میوز دارند ، در مرحله آنافاز میوز 1 کروموزوم های همتا (جفت الل هر صفت) از یکدیگر جدا میشوند.

📌 در حشرات مغز متشکل از چند گره به هم جوش خورده است.

📌 در بکرزایی ، زادهها فقط نیمی از کروموزومهای هستهای والدی را دریافت میکنند.

📌 در طی بکرزایی زنبور ملکه (ماده) زنبور عسل نر را ایجاد میکند.

📌 مار مهره دار بوده و اسکلت داخلی دارد نههه خارجی.

نرماده(هرمافرودیت)

📌 در کرم کبد و کرم خاکی ، یک فرد هر دو نوع دستگاه تولیدمثلی نر و ماده را دارد. در کرمهای پهن مثل کرم کبد، هر فرد تخمک های خود را بارور میکند در مورد کرمهای حلقوی، مثل کرم خاکی، لقاح دو طرفی انجام میشود؛ یعنی وقتی دو کرم خاکی در کنار هم (به صورت معکوس) قرار میگیرند، اسپرمهای هر کدام تخمکهای دیگری را بارور میسازد.

📌 کرم کبد انگل است ولی کرم خاکی انگل نیست و آزادزی میباشد.

📌 کرم خاکی و کرم کبد دارای دو نوع دستگاه تولید مثلی نر و ماده هستند.

📌 بیضه ها (دو عدد) و تخمدان (یک عدد) ، در یک سمت بدن کرم کبد قرار دارند.

📌 در کرم کبد ، رحم (یک عدد) حدفاصل تخمدان (یک عدد) و بیضهها (دو عدد) قرار ندارد.

📌 دو کرم خاکی از سطح شکمی (به صورت معکوس) به یکدیگر متصل میشوند.

📌 ائوزینوفیل با ترشح مواد ضد انگلی با کرم کبد مقابله میکند کرم کبد و لارو آن توسط یاختههای ایمنی بلعیده نمیشوند.

تغذیه و حفاظت جنین

📌 مواد غذایی مورد نیاز جنین تا چند روز پس از لقاح و تشکیل تخم از اندوختۀ غذایی تخمک تأمین میشود. این اندوخته مخلوطی از مواد مغذی متفاوت است.

📌 اندازۀ تخمک در جانوران مختلف بستگی به میزان اندوخته دارد. در جانوران تخمگذار اندوخته غذایی تخمک زیاد است؛ زیرا در دوران جنینی ارتباط غذایی بین مادر و جنین وجود ندارد. در پستانداران به دلیل ارتباط خونی بین مادر و جنین و در ماهی ها و دوزیستان به علت دوره جنینی کوتاه میزان این اندوخته کم است.

📌 در ماهی ها و دوزیستان ، دوره جنینی کوتاه است.

📌 در جانورانی که لقاح خارجی دارند تخمک دیوارهای چسبناک و ژله ای دارد که 1 – پس از لقاح تخمکها را به هم میچسباند. این لایة ژله ای 2 – ابتدا از جنین در برابر عوامل نامساعد محیطی محافظت میکند و 3 – سپس به عنوان غذای اولیة مورد استفادة جنین قرار میگیرد.

📌 در جانورانی که لقاح داخلی دارند، حفاظت جنین به صورتهای متفاوتی انجام میشود. در جانوران تخمگذار وجود پوستۀ ضخیم در اطراف تخم از جنین محافظت میکند البته برای محافظت بیشتر در خزندگانی مثل لاکپشت تخمها با ماسه و خاک پوشانده میشوند پرندگان روی تخم ها میخوابند و پستاندار تخمگذاری مثل پلاتیپوس، تخم را در بدن خود نگه میدارد و چند روز مانده به تولد نوزاد، تخمگذاری میکند و روی آنها میخوابد تا مراحل نهایی رشد و نمو طی شود.

📌 پلاتیپوس نوعی پستاندار تخمگذار است و رحم ندارد.

📌 در پستانداران کیسه دار، مثل کانگورو جنین ابتدا درون رحم ابتدایی مادر رشد و نمو را آغاز میکند به دلیل مهیا نبودن شرایط به صورت نارس متولد میشود و خود را به درون کیسهای که بر روی شکم مادر است میرساند در آنجا ضمن حفاظت، از غدد شیری درون آن تغذیه میکند تا مراحل رشد و نمو را کامل کند.

📌 در پستانداران جفتدار (انسان + گربه ، سگ ، خرس ، گاو و…. ) جنین درون رحم مادر رشد و نمو را آغاز و از طریق اندامی به نام جفت با خون مادر مرتبط میشود و از آن تغذیه میکند پس از تولد هم از غدد شیری مادر تغذیه میکند تا زمانی که بتواند به طور مستقل به زندگی ادامه دهد .

📌 در هر دو گروه نوزاد پس از تولد از شیر مادر تغذیه میکند.

📌 در پلاتی پوس بیشتر مراحل رشد و نمو جنین در بدن مادر انجام میشود.

📌 خزندگان بر روی تخم خود نمیخوابند.

📌 کرم کبد بیمهره است و استخوان ندارد.

📌 در کرم کبد هر فرد تخمک های خود را بارور میکند. در بکرزایی لقاح و باروری صورت نمیگیرد.

📌 در بکرزایی زنبور عسل ملکه ، یاخته حاصل از میوز (تخمک) میتوز متوالی کرده و زنبور نر ایجاد میشود.

📌 زنبور عسل نر ، هاپلوئید بوده و طی میتوز همه کروموزومهای خود را به اسپرم وارد میکند.

📌 یاخته های سرتولی که در دیوارة لولههای زامهساز وجود دارند ، با ترشحات خود تمایز زامه ها را هدایت میکنند. این یاخته ها در همة مراحل زامه زایی، پشتیبانی و تغذیه یاخته های جنسی و نیز بیگانه خواری باکتریها را برعهده دارند بنابراین همه این یاخته ها به نحوی تحت تاثیر فعالیت یاخته سرتولی قرار دارند.

📌 ترشحات غدد برونریز (غدد منیساز) به مجرای اسپرمبر و میزراه وارد میشود. تنها اسپرمها میتوانند تحت تاثیر این ترشحات قرار بگیرند.

📌 یاخته های اسپرماتوسیت ثانویه توانایی انجام تقسیم میوز 2 را دارند. درحالی که اسپرم و اسپرماتید فاقد این ویژگی اند.

📌 یاخته اسپرماتوسیت ثانویه از تقسیم سیتوپلاسم یاخته اسپرماتوسیت اولیه و یاخته اسپرماتید از تقسیم سیتوپلاسم یاخته اسپرماتوسیت ثانویه ایجاد میشود در حین حرکت اسپرماتیدها به سمت وسط لولههای اسپرمساز تمایزی در آنها (نههه تقسیم سیتوپلاسم) رخ میدهد تا به اسپرم تبدیل شوند به این صورت که یاختهها از هم جدا و تاژکدار میشوند؛ سپس مقدار زیادی از سیتوپلاسم خود را از دست میدهند.

📌 در حین تمایز اسپرماتید به اسپرم، هستة اسپرماتید فشرده شده و در سر اسپرم به صورت مجزا قرار میگیرد و یاخته حالت کشیده پیدا می کند دقت کنید که اسپرماتوگونی هسته فشرده ندارد.

📌 یاخته های اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه و حتی اسپرماتیدها به یکدیگر اتصال دارند.

📌 اسپرم ها پس از تولید در لوله های اسپرمساز، ابتدا توانایی حرکت و جابهجا شدن را ندارند. اسپرمها پس از ورود به اپیدیدیم، توانایی حرکت دادن تاژک خود را کسب میکنند.

📌 هر دو اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه فامتن(کروموزوم)های مضاعف و دوکروماتیدی دارند.

📌 تولید جسم زرد و در ادامه افزایش یا کاهش اندازه آن مرتبط با نیمه دوم چرخه جنسی (مرحله جسمزردی) است.

📌 بیشترین ضخامت دیواره داخلی رحم (آندومتر) مرتبط با مرحله جسمزردی (نهه فولیکولی) است.

📌 در مرحله فولیکولی، غلظت هورمون استروژن در خون روبه افزایش است در حالی که غلظت هورمون پروژسترون در حد ثابتی قرار دارد. دقت کنید که کاهش غلظت همزمان استروژن و پروژسترون در اواخر چرخه (انتهای مرحله جسم زردی) رخ میدهد.

📌 پس از افزایش بیشاز حد هورمونهای هیپوفیزی، تخمکگذاری رخ میدهد، با اثر این هورمونها در تخمدان، باقی ماندة انبانک(فولیکول) پارهشده به جسم زرد تبدیل میشود.

📌 در انتهای دوره (نههه میانه دوره جنسی=روز تخمکگذاری)، کاهش میزان هورمونهای جنسی استروژن و پروژسترون در خون به ویژه روی دیوارة داخلی رحم تأثیر میگذارد. استحکام دیوارة داخلی رحم کاهش مییابد و در طول چند روز بعد، تخریب میشود و قاعدگی رخ میدهد.

📌 مامیاخته(اووسیت) ثانویه (نهه اولیه) پس از آزاد شدن از تخمدان در صورتی که با اسپرم برخورد (لقاح) کند، به تخمک لقاح یافته تبدیل میشود.

📌 در ابتدای چرخه تخمدانی(نههه حدود نیمه آن)، یکی از انبانک(فولیکول)هایی که از همه رشد بیشتری پیدا کرده است، چرخة تخمدانی را آغاز و ادامه میدهد.

📌 پس از تشکیل تخمک لقاحیافته که در ادامه به یاخته تخم تبدیل میشود، حدود یک هفته بعد، بلاستوسیست حاصل از آن به رحم میرسد و میتواند در دیواره داخلی رحم جایگزین شود.

📌 غیرفعالشدن جسم زرد باعث کاهش استروژن و پروژسترون در خون می شود کاهش این هورمونها موجب ناپایداری جدار رحم و تخریب و ریزش آن میشود بنابراین فعالیت ترشحی دیواره داخلی رحم، کاهش (نههه افزایش) مییابد.

📌 در روز تخمکگذاری هنوز جسم زردی تشکیل نشده است تا ترشحاتی به داخل خون داشته باشد.

📌 رشد و نمو دیوارة داخلی تا بعد از نیمة دوره نیز ادامه مییابد. پس از آن، سرعت رشد آن کم میشود، ولی فعالیت ترشحی درآن افزایش مییابد.

📌 فقط در صورتی تقسیم میوز یاخته اووسیت ثانویه کامل میشود که زامه به آن برخورد کند و فرایند لقاح آغاز شود. بنابراین در صورتی که لقاح صورت نگیرد، یاخته اووسیت ثانویه توانایی ایجاد دو یاخته تخمک و دومین گویچه قطبی را ندارد.

📌 اووسیت اولیه در زمان جنینی درون تخمدان ایجاد میشود، اووسیت ثانویه نیز در زمان تخمک گذاری و در حدود روز 14

چرخه، درون تخمدان ایجاد شده و سپس از طریق پاره شدن فولیکول و دیواره تخمدان، به فضای حفره شکمی آزاد میگردد.

📌 اووسیت اولیه با تکمیل میوز 1 اووسیت ثانویه و نخستین جسم قطبی (نهه یاخته جنسی = تخمک) را ایجاد میکند.

📌 اووسیت ثانویه فقط در صورتی که با اسپرم لقاح یابد، تقسیم میوز خود را کامل میکند و رشته های دوک تقسیم را تشکیل میدهد.

📌 مراحل تخمک زایی (تقسیم کاستمان) زمانی کامل میشود که زامه با مامیاختة ثانویه برخورد کند و فرایند لقاح آغاز شود.

📌 از اواسط قسمت انبانکی دورة جنسی، استروژن و پروژسترون باعث رشد دیوارة داخلی رحم و ضخیمشدن آن میشود. همچنین با تأثیر بر هیپوتالاموس با بازخورد منفی از ترشح هورمون آزادکننده و در نتیجه LHو FSH می کاهند.

📌 ابتدا رگهای خونی و روده شروع به نمو میکنند سپس (نهه همزمان) جوانههای دست و پا ظاهر میشوند.

📌 همزمان با تشکیل جفت، یاختههای توده درونی، لایههای زاینده را تشکیل میدهند که از رشد و تمایز آنها بافتهای مختلف جنین ساخته میشود.

📌 تمایز جفت از هفتة دوم بعد از لقاح شروع میشود، ولی تا هفتة دهم و کامل شدن ساختار آن ادامه دارد.

📌 در انتهای سه ماه اول اندامهای جنسی مشخص شده و جنین دارای ویژگیهای بدنی قابل تشخیص میشود.

📌 در انتهای ماه اول (انتهای هفته چهارم) اندامهای اصلی شروع به تشکیل شدن میکنند و ضربان قلب آغاز میشود.

📌 ساختار جفت سبب میشود تا جنین تغذیه و محافظت شود و مواد دفعی جنین نیز از همین طریق به خون مادر منتقل گردد. از طرفی دیگر درون شامه جنین در حفاظت و تغذیة جنین نقش دارد.

📌 مواد مغذّی، اکسیژن و بعضی از پادتنها (نوعی پروتئین در خوناب مادر) از طریق جفت به جنین منتقل میشوند.

📌 عوامل بیماریزا و موادی مانند نیکوتین، کوکائین و الکل نیز میتوانند از جفت عبور کنند و روی رشد و نمو جنین تأثیر سوء بگذارند.

📌 آمنیون نقشی در تشکیل جفت و بندناف ندارد.

📌 یکی از لایه های زاینده جنینی مشخص شده است، این یک لایه فقط بخشی از (نههه همه) افتهای مختلف جنین را میسازد.

📌 پرده کوریون در تشکیل جفت و بندناف نقش دارد، رگهای خونی بندناف که در محل جفت نیز حضور دارند شامل سیاهرگ بندناف و سرخرگ های  بندناف است، این رگهای خونی در طی رشد و نمو جنین در دوران بارداری رفته رفته رشد مییابند و برقطر آنها افزوده میشود.

📌 همه یاخته های اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه، اسپرماتید و اسپرم حاوی ژن یا ژنهای سازنده تاژک میباشند.

📌 اسپرماتوسیت اولیه به دلیل اینکه تقسیم میوز 1 را انجام میدهد، میتواند در معرض پدیده کراسینگ اور قرار گیرد و ساختارهای چهارتایه (تتراد) تشکیل دهد. اسپرماتوسیت ثانویه تقسیم میوز 2 را انجام میدهد و توانایی تشکیل ساختار تتراد را ندارد.

📌 در بین گزینه ها گزینه 2 جوابتر است نسبت به سایر گزینهها. در کنکور هم سوالات این چنینی مطرح میشود.

📌 اسپرماتوسیت اولیه، با تقسیم خود، دو یاخته اسپرماتوسیت ثانویه (هاپلوئید) را ایجاد میکند و اسپرماتوسیت ثانویه نیز با تقسیم خود، دو یاخته اسپرماتید (هاپلوئید) تولید مینماید.

📌 اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه دارای کروموزومهای مضاعف(دو کروماتیدی) هستند بنابراین هر کروموزوم آنها دارای دو مولکول دنا و چهار رشته پلی نوکلئوتیدی است.

📌 فقط یاخته اسپرماتوسیت اولیه توانایی انجام تقسیم میوز را دارد.

📌 لوله های اسپرمساز در درون ساختار بیضه ها قرار گرفتهاند و بیضه ها نیز درون کیسه بیضه و بیرون از حفره شکمی مستقر هستند.

📌 همه یاخته های اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه، اسپرماتید و اسپرم دارای ژن یا ژنهای مربوط به آنزیمهای سر اسپرم میباشند.

📌 اسپرماتید و اسپرم دارای کروموزومهای غیرمضاعف و تک کروماتیدی اند درحالی که اسپرماتوسیت ثانویه دارای کروموزوم های مضاعف و دوکروماتیدی است .

📌 اسپرماتوسیت های اولیه و ثانویه به ترتیب میوز 1 و میوز 2 را انجام میدهند ولی یاختههای اسپرماتوگونی تقسیم میتوز (نههه میوز) انجام میدهند.

📌 اسپرماتید، از تقسیم میوز 2 یاخته اسپرماتوسیت ثانویه ایجاد میشود ولی خیلییی حواستون باشه که اسپرمها، از تمایز (نههه تقسیم) اسپرماتیدها ایجاد میشوند.

📌 یاخته های اسپرماتوگونی؛ اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه و اسپرماتیدها از طریق اتصال سیتوپلاسمی به یکدیگر متصل هستند.

📌 اسپرماتوگونی و اسپرماتوسیت اولیه دارای هسته غیرفشرده میباشند، همانطور که این یاختهها از طریق اتصال سیتوپلاسمی به هم متصل اند.

📌 در این زمان، غیرفعال شدن جسم زرد باعث کاهش استروژن و پروژسترون در خون میشود. کاهش این هورمونها موجب ناپایداری جدار رحم و تخریب و ریزش آن میشود که علامت شروع دورۀ جنسی بعدی است.

📌 کامل کردن تقسیم میوز 1 توسط اووسیت اولیه در روز تخمکگذاری (انتهای مرحله فولیکولی) و کامل کردن تقسیم میوز2 توسط اووسیت ثانویه در ابتدای مرحله جسمزردی به دنبال برخورد با اسپرم، صورت میگیرد .

📌 فرایند تخمکزایی از یاختة دولاد و زایندهای به نام اووگونی، قبل از تولد و از دوران جنینی شروع میشود. بنابراین هر یاخته اووسیت اولیه در دوران جنینی از تقسیم یاخته اووگونی ایجاد و با شروع تقسیم میوز 1 در پروفاز میوز2 متوقف میشود.

📌 هر یاخته اووسیت اولیه، پس از تشکیل در دوران جنینی، توسط تعدادی یاخته انبانکی (نوعی یاخته پیکری) احاطه شده است

یاخته های اولیه در دوران جنینی از تقسیم یاخته اووگونی ایجاد و با شروع تقسیم میوز 1 در پروفاز میوز 1 متوقف میشود.

📌 هر یاخته اووسیت اولیه، پس از تشکیل در دوران جنینی، توسط تعدادی یاخته انبانکی (نوعی یاخته پیکری) احاطه شده است. یاخته های فولیکولی، وظیفه محافظت و تغذیه اووسیتهای اولیه را برعهده دارند .

📌 تنها گروهی از (نههه همه) اووسیتهای اولیه که با رسیدن به سن بلوغ، با شروع یک چرخه جنسی، تقسیم میوز 1 خود را تکمیل می کنند، میتوانند اووسیت ثانویه (واجد اندازه بزرگتر از اسپرم) را ایجاد کنند.

📌 تنها گروهی از (نههه همه) اووسیتهای اولیه، در صورتی که چرخه تخمدانی را شروع کنند، در روز تخمکگذاری (روز14 چرخه) به دنبال حداکثر غلظت LH تقسیم میوز  1 خود را تکمیل مینمایند .

📌 در صورتی که صفت مذکور تک ژنی باشد، این یاختهها یک عامل مربوط به آن صفت را به ارث میبرند. اما دقت کنید گروهی از صفات انسان چندژنی هستند، بنابراین نخستین جسم قطبی، چند عامل مربوط به آن صفت را دریافت کرده است.

📌 نخستین جسم قطبی، فقط یک مجموعه کروموزومی دارد و هاپلوئید است. بنابراین امکان مشاهده کروموزومهایی که دوبهدو مشابه اند (کروموزوم های همتا) در آن وجود ندارد.

📌 انتهای ماه سوم (حدود هفته دوازدهم) بارداری

📌 بعد از جایگزینی، پردههای محافظتکننده در اطراف جنین شامل درون شامه جنین (آمنیون) و برون شامه جنین(کوریون) تشکیل میشوند. برونشامه جنین در تشکیل جفت و بند ناف دخالت میکند.

📌 اگر بارداری رخ دهد، جسم زرد به فعالیت خود تا مدتی ادامه میدهد و با ترشح هورمونهای پروژسترون و استروژن، جدار رحم و در نتیجه جنین جایگزین شده در آن حفظ میشود.

📌 از آنجایی که لقاح و تشکیل یاخته تخم در مرحله جسمزردی (نیمه دوم چرخه) رخ میدهد، بنابراین در زمان شروع تقسیمات یاخته تخم، مرحله فولیکولی تخمدان متوقف گردیده است.

📌 پس از رسیدن یاخته تخم به رحم، به شکل کرة (یا توپ) توخالی درمیآید و درون آن با مایعات پرمیشود.

📌 پرده های محافظتکننده در اطراف جنین تشکیل میشوند و شروع به رشد میکنند.

📌 در صورتی که لقاح در اوایل مرحله جسم زردی رخ دهد و یاخته تخم تشکیل شود، جایگزینی بلاستوسیست در دیواره داخلی رحم مادر در حدود نیمه های مرحله جسم زردی (انتهای هفته سوم چرخه جنسی) رخ میدهد. در این زمان جسم زرد در حال ترشح پروژسترون به خون است. (نههه اینکه ترشح پروژسترون را آغاز کند).

📌 در زمان رسیدن بلاستوسیست به رحم و در زمان جایگزینی آن، بلاستوسیست شامل توده یاختهای درونی و ترفوبلاست است. بنابراین یاخته های درونی و بیرونی آن از یکدیگر متمایز شده اند.

📌 در زمان جایگزینی جنین؛ ارتباط خونی بین مادر و جنین از جفت، هنوز تشکیل نشده است.

📌  بعد از جایگزینی جنین (نههه هنگام جایگزینی،) پردههای محافظتکننده جنین (کوریون و آمنیون) تشکیل میشوند.

📌 بلاستوسیست، یک لایة بیرونی به نام تروفوبلاست دارد که در مراحل بعدی برون شامة جنین (پرده کوریون) را میسازد.

📌 خون مادر و جنین در جفت به دلیل وجود پرده کوریون، مخلوط نمیشود، ولی میتواند بین دو طرف این پرده مبادلة مواد صورت گیرد.

📌 پرده کوریون، با تشکیل زوائد انگشتی در دیواره داخلی رحم گسترش می یابد.

📌 خون مادر و جنین در جفت به دلیل وجود پرده کوریون، مخلوط نمیشود.

📌 در حین حرکت زامیاختک(اسپرماتید)ها به سمت وسط لولههای اسپرمساز تمایزی در آنها رخ می دهد تا به اسپرم تبدیل شوند. به این صورت که یاخته ها از هم جدا و تاژکدار میشوند.

📌 اسپرماتیدها به اسپرمها تمایز مییابند. (توانایی تقسیم ندارند)

📌 اسپرماتیدها، یاختههای هاپلوئید با کروموزومهای تککروماتیدیاند، بنابراین برای هر صفت مستقل از جنس، حداقل یک دگره (الل) دارند .

📌 اسپرماتیدها فاقد تاژک و ساختار حرکتی هستند.

📌 یاخته های سرتولی با ترشحات خود تمایز زامه(اسپرم)ها را باعث میشوند.

📌 همزمان با تشکیل جفت ، یاختههای توده درونی لایههای زاینده را تشکیل میدهند که از رشد و تمایز آنها بافتهای مختلف جنین ساخته میشود.

📌 جفت از هفته دوم بعد از لقاح شروع به تمایز میکند، درحالی که در انتهای ماه اول اندام های اصلی شروع به تشکیل شدن میکنند و ضربان قلب آغاز  میشود.

📌 تشکیل کوریون و ایجاد زوائد انگشتی شکل در دیواره داخلی رحم، بعد از جایگزینی بلاستوسیست صورت میگیرد.

📌 از بین اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه، فقط اسپرماتوسیت اولیه میتواند در معرض پدیده کراسینگ اور قرار گیرد و ساختار تتراد تشکیل دهد.

📌 یاخته های اسپرماتوگونی، اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه و اسپرماتید با یکدیگر اتصال غشایی دارند و بهم متصل هستند. پس هر دو یاخته اسپرماتوسیت اولیه و ثانویه توانایی برقراری اتصالات غشایی با یاختههای متفاوت از خود را دارند.

📌 اسپرماتیدها توانایی تمایز (نه تقسیم) به اسپرم را دارند، در هنگام تمایز اسپرماتید به اسپرم، این یاختهها پس از بیان ژن یا ژن های ساخت تاژک مقدار زیادی از سیتوپلاسم خود را از دست میدهند.

📌 همزمان با تشکیل جفت که حاصل از تشکیل و تمایز پرده کوریون است، یاختههای توده درونی لایههای زاینده را تشکیل میدهند که از رشد و تمایزآنها بافتهای مختلف جنین ساخته میشود. پس تشکیل لایههای زاینده بافتهای مختلف جنینی و شکلگیری پردههای اطراف جنین (کوریون و آمنیون) تقریبا همزمان صورت میگیرد.

📌 پس قابل تشخیص شدن ویژگی های بدنی جنین دیرتر از ظاهر شدن جوانههای دست و پا رخ میدهد.

📌 بعد از تشکیل ساختار جفت در هفته دوم بعد از لقاح

📌 آغاز فعالیت یاخته های ماهیچه ای قلب جنین دیرتر از تشکیل رگهای بندناف صورت میگیرد.

📌 هفته دهم یا به عبارتی در طی ماه سوم بارداری

📌 پس نمو رگهای خونی و روده زودتر از کامل شدن تمایز ساختار جفت رخ میدهد.

📌 لقاح موقعی آغاز میشود که غشای یک اسپرم و غشای اووسیت ثانویه با همدیگر تماس پیدا کنند. در این زمان، ضمن ادغام غشای اسپرم با غشای اووسیت، تغییراتی در سطح اووسیت اتفاق میافتد که باعث ایجاد پوششی به نام جدار لقاحی میشود. پس این مورد، پس از آغاز لقاح صورت میگیرد و بنابراین برای آغاز لقاح ضروری نیست.

📌 ورود هسته اسپرم به تخمک نابالغ و ادغام شدن با آن، پس از آغاز لقاح صورت میگیرد.

📌 اسپرم ها برای برخورد با اووسیت و شروع فرآیند لقاح، باید از دو لایه خارجی و داخلی اطراف آن عبور کنند.

📌 لایه خارجی اووسیت ثانویه، باقیمانده یاختههای فولیکولی و لایه داخلی آن، شفاف و ژلهای است. در حین عبور اسپرم از لایه خارجی (نه لایه داخلی شفاف و ژلهای،) کیسه آکروزوم پاره میشود تا آنزیمهای آن لایه داخلی را هضم کنند.

📌 میزراهی، در زیر مثانه و غدد وزیکول سمینال در پشت آن قرار گرفتهاند؛، دقت کنید که فقط غدد پیازی میزراهی و سمینال به صورت جفت دیده میشوند. (هر مرد فقط یک غده پروستات دارد).

📌 از آنجا که این غدهها، نوعی غدة برونریز محسوب میشوند، درنتیجه تحت کنترل رشتههای عصبی خودمختاری قرار دارند که از نخاع خارج میشوند.

📌 میزراه مجرایی است که مثانه را به خارج از بدن ارتباط میدهد. اگرچه غدة پروستات و غدد پیازی میزراهی قادر به ترشح مواد قلیایی هستند، اما فقط پروستات میتواند ترشحات خود را به ابتدای میزراه وارد کند.

📌 در حد فاصل زمانی هفته سوم چرخه جنسی، توده یاختهای فولیکول پاره شده به جسم زرد تبدیل میشودو.

📌 سرخرگ وابران، رگ خروجی از نخستین شبکه مویرگی درون کلیه است که حاوی خون روشن است بنابراین سرخرگهای بندناف برخلاف سرخرگ وابران، تیره است.

📌 خون دهلیز چپ در قلب دوزیستان بالغ به شکل روشن است. بنابراین سرخرگهای بندناف برخلاف خون دهلیز چپ در قلب دوزیستان بالغ، تیره است.

📌 استروژن و پروژسترون با تأثیر بر روی دیوارة رحم، آن را ضخیم ساخته و آمادة هرگونه بارداری میکنند.

📌 هر یک از جنین ها در دوقلویهای ناهمسان، دارای یک پرده کوریون مجزا در اطراف خود بوده که جفت را میسازد.

📌 در دوقلوهای ناهمسان، دو نوع یاخته تخم متفاوت (نهه یک یاخته تخم) از لقاح اسپرم و اووسیتهای ثانویه متفاوتی ایجاد میشوند.

📌 در مرحله جایگزینی، یاخته های جنین در این مرحله مواد مغذی مورد نیاز خود را از این بافتهای هضمشده به دست میآورند.

📌 لایه درونی و بیرونی بلاستوسیست قبل از جایگزینی، در تماس با مایع درون فضای بلاستوسیست قرار دارند، اما دقت کنید که لایه ژله ای اطراف بلاستوسیست که در زمان رسیدن آن به رحم پاره میشود، فقط در تماس با لایه بیرونی قرار میگیرد.

📌 یاخته های درون بلاستوسیست ، تودة یاختهای درونی را تشکیل میدهند. این یاختهها حالت بنیادی دارند و منشأ بافت های مختلف تشکیل دهندة جنین هستند.

📌 پرندگان و پلاتیپوس، روی تخمهای خود میخوابند در صورتی که در خزندگانی مثل لاکپشت تخمها با ماسه و خاک پوشانده میشوند.

📌 طناب عصبی پشتی مختص مهرهداران است، بیمهرگان آبزی فاقد طناب عصبی پشتی هستند.

📌 در لقاح خارجی، گامتها به درون آب ریخته میشوند و یاختههای تخم خارج از بدن والدین تشکیل میشوند، در این جانوران ارتباط غذایی بین مادر و جنین وجود ندارد.

📌 اسکلت درونی در مهرهداران، از نوع استخوانی یا غضروفی است، دقت کنید که در بیمهرگانی چون حشرات نیز لقاح داخلی وجود دارد، در این جانوران اسکلت از نوع خارجی (نهه درونی) است.

📌 در جانوران تخمگذار مثل خزندگان، پرندگان و پلاتیپوس و …. وجود پوستة ضخیم در اطراف تخم از جنین محافظت میکند.

📌 اندازة تخمک در جانوران مختلف بستگی به میزان اندوخته دارد. در پستانداران به دلیل ارتباط خونی بین مادر و جنین و در ماهی ها و دوزیستان به علت دوره جنینی کوتاه میزان این اندوخته کم است.

📌 در جانورانی که لقاح خارجی دارند، تخمک دیوارهای چسبناک و ژلهای دارد که پس از لقاح، تخمها را به هم میچسباند. این لایة ژله ای ابتدا از جنین در برابر عوامل نامساعد محیطی محافظت میکند و سپس به عنوان غذای اولیه مورد استفادة جنین قرار میگیرد.

📌 در جانوران دارای لقاح داخلی، زامه وارد دستگاه تولیدمثلی فرد ماده میشود و لقاح در بدن ماده انجام میشود. انجام این نوع لقاح، نیازمند دستگاه های تولیدمثلی با اندامهای تخصص یافته است.

📌 غدة پروستات با ترشح مایعی شیری رنگ و قلیایی به خنثیکردن مواد اسیدی موجود در مسیر عبور زامه به سمت گامت ماده، کمک میکند. بعد از پروستات نیز یک جفت غده پیازی میزراهی نیز به میزراه متصل میشوند این غدهها ترشحات قلیایی و روانکنندهای را به مجرا اضافه میکنند دقت کنید که غدد ترشحکننده مایع منی، همگی در محوطه شکمی(در حفره لگنی) قرار دارند.

📌 پس از تولید زامه در لوله های زامهساز، آنها از بیضه خارج و به درون لوله ای پیچیده و طویل اپیدیدیم منتقل میشوند. این زامه ها ابتدا قادر به حرکت نیستند و باید حداقل 18 ساعت در آنجا بمانند تا توانایی حرکت در آنها ایجاد شود. بنابراین اپیدیدیم در بلوغ و نگهداری اسپرمها نقش مهمی برعهده دارد.

📌 وجود شبکه ای از رگهای کوچک در کیسة بیضه (نههه هر بیضه = غدد جنسی نر) به تنظیم این دما کمک میکند.

📌 تستوسترون نوعی هورمون جنسی است که از یاختههای بینابینی در بیضه ها ترشح میشود و ضمن تحریک رشد اندام های جنسی و زامه زایی باعث بروز صفات ثانویه در مردان میشود؛ مثل بم شدن صدا، روییدن مو در صورت و قسمت های دیگر بدن، رشد ماهیچه ها و استخوانها.

📌 یاخته های اسپرماتوگونی نسبت به یاختههای اسپرماتوسیت ثانویه، هسته بزرگتر و مقدار سیتوپلاسم بیشتری دارند.

📌 بیشترین فشردگی هسته مرتبط با اسپرمها (نههه اسپرماتوگونی) است.

📌 ریزلوله های پروتئینی، در هنگام تقسیم طی آرایش خاصی (به کمک سانتریول) ساختار دوک را تشکیل میدهند و گروهی از رشته های دوک میتوانند به سانترومر کروموزومها متصل شوند ولی دقت داشته باشید بچهها که اسپرمها توانایی تقسیم و تشکیل ساختار دوک تقسیم را ندارند.

📌 در یاخته یوکاریوتی ریبوزومها میتوانند در درون اندامکهای غشادار دیگر نظیر میتوکندری و کلروپلاست و هسته یافت شوند، در اسپرم میتوکندری فراوانی در بخش تنه یافت میشود که این اندامکها دارای ریبوزومهای اختصاصی خود هستند.

📌 درون هسته ریبوزوم غیرفعال وجود دارد. درون هسته ترجمه و ساختن رشته پلیپپتید رخ نمیدهد.

📌 تمام اجزای نامبرده شامل ریبوزوم، سانتریول، تاژک ، ریزلولههای پروتئینی و … دارای جزء پروتئینی در ساختار خود بوده و بنابراین واجد پیوندهای پپتیدی ، هیدروژنی و…. هستند.

📌 میانک ها، یک جفت استوانة عمود برهماند که در اینترفاز، به منظور تقسیم یاخته، دوبرابر میشوند. در هنگام تقسیم یاخته، سانتریول ها مضاعف هستند. (قبلا دوبرابر شده اند) – اسپرم تقسیم نمیشود.

📌 بخش پایین رحم، باریکتر شده که به آن گردن رحم میگویند. این قسمت به داخل واژن (نههه لولههای رحمی) باز میشود.

📌 انتهای لوله های فالوپ، شیپورمانند و دارای زوائدی انگشتمانند است. حرکت زوائد انگشت مانند انتهای لولة رحم در اطراف اووسیت ثانویه آزاد شده به محوطه شکمی، آن را به درون لولة رحم هدایت میکند.

📌 در حد فاصل تبدیل فولیکول باقیمانده به جسم زرد، افزایش قابل توجه استروژن و پروژسترون در خون رخ نمیدهد. دقت کنید که پس از تشکیل جسم زرد، ترشح استروژن و پروژسترون در خون افزایش مییابد.

📌 اووسیت اولیه (نههه اووسیت ثانویه) در زمان جنینی از تقسیم میتوز یاخته اووگونی ایجاد میشود. اووسیتهای ثانویه از زمان بلوغ تا قبل از یائسگی میتوانند طی هر چرخه جنسی و در زمان تخمکگذاری ایجاد شوند.

📌 اووسیت های اولیه و ثانویه توسط یاختههای فولیکولی (یاختههای دیپلوئید با توانایی تقسیم میتوز) در برگرفته شده و تغذیه و پشتیبانی میشوند.

📌 شروع قاعدگی، علامت آغاز چرخه بعدی است، در هفت روز ابتدایی چرخه رحمی؛ قاعدگی رخ میدهد، در این زمان در چرخه تخمدانی یکی از انبانک(فولیکول)ها در تخمدان که نسبت به سایرین رشد بیشتری داشته است، چرخه جنسی را شروع میکند.

📌 یاخته های فولیکولی اطراف اووسیت اولیه، تحت تاثیر هورمونهای محرک جنسی، هورمون استروژن (نههه انواعی هورمون جنسی) را ترشح میکنند.

📌 رشد و نمو دیوارة داخلی تا بعد از نیمة دوره نیز ادامه مییابد. پس از آن، سرعت رشد آن کم میشود، ولی فعالیت ترشحی در آن افزایش مییابد. نتیجة این فعالیتها آماده شدن جدار رحم برای پذیرش و پرورش جنین است.

📌 اگر در حدود نیمة دورة جنسی زامه در مجاورت مام یاخته ثانویه قرار گیرد، پس از تکمیل مراحل تخمکزایی لقاح صورت میپذیرد و تخم پس از انجام تقسیماتی در لولة رحمی، در یکی از فرورفتگیهای جدار رحم جایگزین میشود.

📌 در زمان تخمکگذاری (روز 14 چرخه) هنوز جسم زرد تشکیل نشده است.

📌 در زمان تخمکگذاری (روز 14 چرخه) هنوز جسم زرد تشکیل نشده است.

📌 در طی مرحله فولیکولی تا زمان تخمکگذاری، یاختههای انبانکی اطراف اووسیت در حال رشد و خود اووسیت در حال تمایز است.

📌 در اوایل مرحله فولیکولی به دلیل قاعدگی، ضخامت دیواره داخلی رحم به کمترین مقدار خود میرسد و از حدود روز 7 چرخه مجددا شروع به رشد و نمو مجدد میکند و ضخامت آن رفته رفته افزایش مییابد. بنابراین ضخامت دیواره رحم در طی این مدت دچار تغییراتی میشود.

📌 پس از تشکیل بلاستوسیست از مورولا، پردة محافظتی جنین تشکیل میشود نه در حین تشکیل آن

📌 تشکیل جنین با سه لایة زایندة جنینی بعد از جایگزینی است .

📌 در طی فرآیند جایگزینی، بافتهای هضمشدة جدار رحم، تغذیة یاختههای جنینی را انجام میدهند.

📌 در نیمة دوم چرخة جنسی و همزمان با رسیدن بلاستوسیت به رحم و جایگزینی آن، زمانی که فعالیت ترشحی دیواره رحم افزایش مییابد، سرعت رشد و نمو دیوارة داخلی رحم کم میشود. (نههه افزایش).

📌 در همه جانوران دارای لقاح داخلی و خارجی، مواد غذایی مورد نیاز جنین تا چند روز پس از لقاح و تشکیل تخم از اندوختة غذایی تخمک تأمین می شود این اندوخته مخلوطی از مواد مغذی متفاوت است. خیلی دقت کنید که در اسبک ماهی، لقاح و تشکیل یاخته های تخم در بدن جنس نر (نههه ماده) انجام .

📌 پستاندار تخمگذاری مثل پلاتی پوس، تخم را در بدن خود نگه میدارد و چند روز مانده به تولد نوزاد، تخمگذاری میکند و روی آنها میخوابد تا مراحل نهایی رشد و نمو طی شود. دقت کنید که پلاتیپوس جزو پستانداران جفتدار محسوب نمیشود.

📌 در پستانداران کیسه دار، مثل کانگورو جنین ابتدا درون رحم ابتدایی مادر رشد و نمو را آغاز می کند. به دلیل مهیا نبودن شرایط به صورت نارس متولد میشود و خود را به درون کیسهای که بر روی شکم مادر است میرساند. در آنجا ضمن حفاظت، از غدد شیری درون آن تغذیه میکند تا مراحل رشد و نمو را کامل کند.

📌 قورباغه دارای لقاح خارجی است و تشکیل یاختههای تخم و جنینها در خارج از بدن والدین صورت میگیرد. بنابراین تمام (نههه بخشی از) مراحل رشد و نمو جنینی در خارج از بدن جانور ماده و نر رخ میدهد.

📌 زنبور نر در یاختههای پیکری خود فقط یک مجموعه فامتنی(کروموزومی) دارد درحالی که زنبور ملکه، دیپلوئید بوده و در یاخته های پیکری خود دارای دو مجموعه فامتنی(کروموزومی) است.

📌 زنبور ملکه می تواند در مواقعی گامتزایی کند و از طریق میوز و با تشکیل ساختار تتراد، گامت های هاپلوئید (تخمک) تشکیل دهد، زنبورهای کارگر (نوعی زنبور ماده) نازا هستند و توانایی تولید گامت، میوز و تشکیل ساختار تتراد را ندارند.

📌 زنبور عسل ملکه، در برخی موارد به تنهایی تولیدمثل میکند. در این حالت، تخمک بدون لقاح شروع به تقسیم می کند و موجود تک لاد (زنبور نر) را به وجود میآورد. زنبورهای کارگر توانایی بکرزایی ندارند.

📌 زنبورهای نر از طریق میتوز، گامتزایی میکنند و با تولید گامت نر که با تخمک ملکه لقاح مییابد، میتوانند تمام محتوای ژنی خود را به نسل بعد منتقل کنند.

📌 تمامی نورونهای حرکتی این مسیر، با نورون رابط قبل از خود سیناپس تشکیل دادهاند و ناقل عصبی (تحریکی یا مهاری) را دریافت می کنند.

📌 دندریت و جسم یاختهای نورون های حرکتی این مسیر در بخش خاکستری نخاع قرار دارد.

📌 تمامی نورونهای حرکتی این مسیر دارای یک آکسون (رشتة دورکننده پیام از جسم یاخته ای) میلیندار هستند.

📌 نورون حرکتی مربوط به ماهیچه دو سر بازو توسط نورون رابط قبل خود تحریک و نورون حرکتی مربوط به عضله سه سر بازو توسط نورون حرکتی مهار میشود. در هر دو حالت پتانسیل الکتریکى یاختههای حرکتی تغییر میکند. تغییر پتانسیل الکتریکی با بازشدن گروهى از کانالهای غشایی ویژه صورت میگیرد.

📌 دو گروه ماهیچه صاف عنبیّه، مردمک را (در نور زیاد) تنگ و (در نور کم) گشاد میکنند. ماهیچه های تنگ کننده را اعصاب پادهم حس و ماهیچه های گشادکننده را اعصاب همحس عصبدهی میکنند. بنابراین انقباض ماهیچههای عنبیه به ارسال پیام از دستگاه عصبی خودمختار وابسته است.

📌 قرنیه و عدسی هر دو در همگرا کردن پرتوهای نور نقش بسزایی دارند، بنابراین سبب میشوند که نهایتا پرتوهای نوری بر روی گیرندههای نوری شبکیه متمرکز شوند .

 📌 زجاجیه در پشت عدسی قرار گرفته است و با عدسی در تماس مستقیم است ، در حالی که قرنیه تماسی با زجاجیه ندارد.

📌 ماده ژلاتینی در بخش مجاری نیم دایرهای همانند ماده ژلاتینی در بخش حلزون در تماس با یاختههای بافت پوششی است.

📌 شنوایی یکی از 12 جفت عصب مغزی محسوب شده و هرگز به نخاع وارد نمیشود.

📌 جسم یاختهای نورون های شرکتکننده در عصب شنوایی در درون استخوان گیجگاهی قرار دارند درحالی که جسم یاختهای نورونهای شرکت کننده در عصب تعادلی چنین ویژگی ندارند.

📌 در بخش دهلیزی (تعادلی) گوش، سه مجرای نیمدایرهای دیده میشود که درون هر مجرا مایعی اختصاصی یافت میشود و در بخش هایی از مجرا، گیرندههای مژکدار حضور دارند. در بخش حلزونی گوش سه مجرا دیده میشود و هر مجرا محتوی مایع است اما فقط در مجرای میانی (کوچکتر از دو مجرای دیگر) گیرندههای مژکدار حضور دارند.

📌 جدا شدن سر میوزین از بخش دم مولکول میوزین در هنگام انقباض صورت می گیرد.