تنوع تبادلات گازی

🔶در تک سلولی ها و جانورانی مانند هیدر (و اسفنج و یا کرم پهن پلاناریا) که همه یاخته های بدن می توانند با محیط تبادلات گازی داشته باشند، ساختار ویژه ای برای تنفس وجود ندارد؛ اما در سایر جانوران، ساختارهای تنفسی ویژهای مشاهده می شود که ارتباط یاخته های بدن را با محیط فراهم می کنند. در این جانوران، چهار روش اصلی برای تنفس مشاهده می شود که عبارت اند از تنفس نایدیسی ، تنفس پوستی، تنفس آبششی و تنفس ششی.

🔰تنفس نایدیسی
🔶نایدیس ها، لوله های منشعب و مرتبط به هم هستند که از طریق منافذ تنفسی به خارج راه دارند. منافذ تنفسی در ابتدای نایدیس قرار دارند. نایدیس به انشعابات کوچکتری تقسیم می شود. انشعابات پایانی، که در کنار تمام یاخته های بدن قرار می گیرند، بن بست بوده و دارای مایعی است که تبادلات گازی را ممکن می کند.حشرات چنین تنفسی دارند. در این  جانوران دستگاه گردش مواد، نقشی در انتقال گازهای تنفسی ندارد. (پس همو لنف حشرات فاقد گاز های تنفسی بوده و تیره و روشن  نمی باشد ولی همولنف سخت پوستان در انتقال گازهای تنفسی نقش دارداااااااا !)

🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷

🔰تنفس پوستی
🔶در تنفس پوستی شبکه مویرگی زیرپوستی با مویرگ های فراوان وجود دارد و گازها با محیط اطراف از طریق پوست مبادله می شوند. سطح پوست در جانورانی که تنفس پوستی دارند، مرطوب نگه داشته می شود. کرم خاکی تنفس پوستی دارد. تنفس پوستی در دوزیستان نیز وجود دارد.

🔰تنفس آبششی
🔶ساده ترین آبشش ها، برجستگی های کوچک و پراکندهی پوستی هستند، مانند آبشش های ستارهی دریایی. در سایر بی مهرگان، آبشش ها به نواحی خاص محدود می شوند. ماهیان و نوزاد دوزیستان نیز آبشش دارند. تبادل گاز از طریق آبشش، بسیار کارآمد است. جهت حرکت خون در مویرگ ها، و عبور آب در طرفین تیغه های آبششی، برخالف یکدیگر است.در ماهیان آب شور برخی یون ها و در سخت پوستان ماده دفعی نیتروژن دار از آبشش ها دفع می شود.

🔶تعداد کمان های آبششی در ماهی ها چهار جفت بوده که به هر کدام دو ردیف رشته های آبششی به سمت بیرون متصل می باشد. در هر کمان آبششی و در هر رشته آبششی یک سرخرگ روشن و یک سرخرگ تیره وجود دارد. درون رشته های آبششی، تیغه های آبششی قرار داشته که دارای شبکه مویرگی می باشند و با آب موجود در طرفین خود تبادل گازها را انجام می دهند.

🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷

🔰تنفس ششی
🔶حلزون (نرم تن) از بی مهرگان خشکی زی است که برای تنفس، از شش استفاده می کند. در مهره داران شش دار ساز و  کارهایی وجود دارد که باعث می شود جریان پیوسته ای از هوای تازه در مجاورت بخش مبادله ای برقرار شود.این ساز و کارها به ساز و کارهای تهویه ای شهرت دارند.مهره داران دو نوع ساز و کار متفاوت در تهویه دارند.

🔶 مثال قورباغه به کمک ماهیچه های دهان و حلق، با حرکتی شبیه قورت دادن هوا را با فشار به شش ها میراند. به این ساز و کار پمپ فشار مثبت می گویند. (در تنفس قورباغه با پایین رفتن کف حفره دهانی و باز شدن بینی، هوا وارد دهان شده و بالا رفتن کف حفره دهانی و بسته شدن بینی، هوا وارد شش ها می شود.)

در هنگام بازدم قورباغه:بینی باز – حفره دهانی در حال پر شدن – شش ها در حال خالی شدن

در هنگام دم قورباغه:بینی بسته – حفره دهانی در حال خالی شدن – شش ها در حال پرشدن

🔶در انسان ساز و کار فشار منفی وجود دارد که در آن، هوا به وسیله مکش حاصل از فشار منفی، به شش ها وارد می شود.پرندگان به علت پرواز، نسبت به سایر مهره داران انرژی بیشتری مصرف می کنند و بنابراین به اکسیژن بیشتری نیاز دارند.

🔶پرندگان علاوه بر شش، دارای ساختارهایی به نام کیسه های هوادار هستند که کارایی تنفس آنها را نسبت به پستانداران افزایش می دهد.پرندگان دارای 9 کیسه هوادار با اندازه های متفاوت بوده (چهار تا عقبی و پنج تا جلویی) که هر شش با 5 کیسه در ارتباط است چون یکی از کیسه های هوادار مشترک است.

🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷🔶🔷

نکات کنکوری

هیدر

📌در جانداران تک سلولی (مانند پارامسی ، باکتری) و پرسلولی هایی مانند هیدر ، کرم کدو و …که همه یاخته های بدن می توانند با محیط تبادالت گازی داشته باشند ، ساختار ویژه ای برای تنفس وجود ندارد. (فاقد تنفس نایدیسی ، تنفس پوستی ، تنفس آبششی و تنفس ششی ، هستند.)

📌در هیدر خون ، قلب ، رگ ، یاخته خونی ، گلبول قرمز ، هموگلوبین ، انیدرازکربنیک ، پادتن ، لنفوسیت و پرفورین ، وجود ندارد.

📌در هیدر آبشش وجود ندارد. در هیدر  تنفس پوستی در هیدر وجود ندارد.در هیدر تنفس نایدیسی وجود ندارد. 

📌حفره گوارشی عالوه بر گوارش غذا ، وظیفۀ گردش مواد را نیز بر عهده دارد .

📌حفره گوارشی در هیدر تنها یک راه به خارج دارد (دهان جانور)

📌در بدن هیدر شبکه ای از کانال ها (سامانه نفریدی) وجود ندارد.

📌غدد راست روده ای در ماهیان غضروفی )کوسه و سفره ماهی( وجود دارد. در هیدر غدد راست رودهای و روده وجود ندارد.

📌در هیدر یاختههایی در حفره ، آنزیمهایی ترشح میکنند که فرایند گوارش به صورت برون یاخته ای را آغاز می کنند.

📌یاخته هایی از حفره گوارشی در هیدر ، ذرههای غذایی را با درونبری دریافت میکنند. سپس فرایند گوارش به صورت درون یاختهای در حفره گوارشی ادامه می یابد.

📌بسیاری از یاخته های دیواره حفره گوارشی هیدر ، تاژک دارند. با حرکت تاژک ، مواد غذایی با آنزیمهای گوارشی مخلوط می شود.

پارامسی

📌پارامسی تک سلولی است. (نهه پرسلولی) ، یاخته تشکیل دهنده بدن پارامسی ، مستقیما با محیط تبادلات گازی انجام می دهد.

📌در پارامسی ، هیدر و کرم کدو ، هیچکدام از چهار روش اصلی برای تنفس وجود ندارد. چهار روش اصلی برای تنفس عبارتند از : تنفس نایدیسی + تنفس پوستی + تنفس آبششی + تنفس ششی

📌در پارامسی ، هیدر و بقیه جانداران هوازی ، عبور گازهای تنفسی از غشای یاخته از طریق انتشار ساده (بدون نیاز به پروتئین و مصرف انرژی زیستی) به انجام میرسد.

📌کرم کدو و پارامسی (مانند سایر تک سلولیها) مواد زائد را از سطح بدن خود به محیط بیرون میریزند.

📌در پارامسی با حرکت مژکها غذا از محیط به حفره دهانی منتقل شده و در انتهای حفره دهانی ، کیسه ای غشایی به نام واکوئول تشکیل میشود

📌در پارامسی ابتدای حفره دهانی وسیع تر و انتهای آن باریکتر است.

تنفس نایدیسی

📌در حشرات تنفس نایدیسی وجود دارد.

📌منافذ تنفس ی در ابتدا ی نایدیس قرار دارند. نایدیس به انشعابات کوچکتری تقسیم میشود. انشعابات پایانی (نههه همه انشعابات)، که در کنار همۀ یاخته های بدن قرار می گیرند، بنبست بوده و دارا ی مایعی است که تبادالت گازی را ممکن می کند.

📌انشعابات پایانی، که در کنار همۀ یاختههای بدن قرار می گیرند، بن بست بوده و دارا ی مایعی است که تبادلات گازی را ممکن میکند.

📌 در تمام طول لوله های تنفسی مایع وجود ندارد بلکه فقط در بخش انتهایی لوله که بنبست است مایع وجود دارد. (گازهای تنفسی در این مایع حل میشوند.)

📌حشرات تنفس نایدیسی دارند. در این جانوران دستگاه گردش مواد ، نقش ی در انتقال گازها ی تنفس ی ندارد.

📌حشرات ، گلبول قرمز ، هموگلوبین ، آنزیم انیدرازکربنیک ، خون پراکسیژن ، خون کم اکسیژن ، خون روشن و خون تیره ، ندارند. دستگاه گردش خون حشرات در حمل گازهای تنفسی نقش ندارد.

📌جهت حرکت هوا در نایدیس ها دو طرفه است.

📌تنفس نایدیسی (در حشرات) + تنفس پوستی (در کرم خاکی و دوزیست بالغ) + تنفس آبششی (در ستاره دریایی ، ماهیان و دوزیستان نابالغ)+ تنفس ششی (در حلزون بی مهره ، دوزیست بالغ ، خزندگان ، پرندگان و پستانداران) ، ساختارهای تنفسی ویژه بوده که ارتباط یاخته های بدن را با محیط فراهم میکنند.

📌در حشرات مویرگ وجود ندارد.

📌ترکیب : حشرات سامانه گردشی باز دارند. (قلب منفذدار + همولنف)

📌انشعابات پایانی ، که در کنار همۀ یاخته های بدن قرار می گیرند، بن بست بوده و دارا ی مایعی است که تبادلات گازی را ممکن می کند.

📌در نزدیکی سطح بدن قطر نایدیس زیاد است و هر چقدر از سطح بدن به عمق حرکت کنیم انشعابها بیشتر شده و نایدیس های نازکتری تشکیل میشود.

📌انتشار گازهای تنفسی در جانداران هوازی بدون نیاز به مصرف انرژی زیستی (ATP و …)از طریق انتشار ساده (بدون نیاز به کانال و پمپ و پروتئین) انجام می شود.

📌حشرات ، کیسه های هوادار و شش ندارند. کیسههای هوادار به همراه شش در پرندگان وجود دارد

📌انشعابات پایانی تنفس نایدیسی به درون بافتها نفوذ کرده و درکنار همه یاخته ها قرار میگیرد

📌در انسان ، حشرات ، خزندگان ، پرندگان ، پستانداران ، سطح مبادله کننده گازهای تنفسی درون بدن قرار دارد . حشرات دارای اسکلت خارجی محکمی هستند .

📌در حشرات مویرگ و آبشش وجود ندارد. عبارت این گزینه برای ماهی ها صحیح است نه حشرات

📌در حشرات قفسه سینه و شش وجود ندارد. عبارت موجود در این گزینه برای انسان و سایر پستانداران صحیح است

📌خون حشرات در حمل اکسیژن و دی اکسید کربن نقش ندارد

تنفس پوستی

📌کرم خاکی و دوزیست بالغ (قورباغه) دارای تنفس پوستی هستند. در تنفس پوستی شبکۀ مویرگی زیرپوستی با مویرگ های فراوان وجود دارد و گازها با محیط اطراف از طریق پوست مبادله میشوند.

📌نکته : در تنفس پوستی ، سطح مبادله کننده گازهای تنفسی ، پوست بوده و درون بدن قرار ندارد.

📌کرم خاکی و دوزیست بالغ تنفس پوستی دارند. سطح پوست (سطح مبادله کننده گازهای تنفسی) در جانورانی که تنفس پوستی دارند، مرطوب نگه داشته می شود.

📌کرم خاکی و دوزیست بالغ تنفس پوستی دارند. در تنفس پوستی سطح مبادله کننده گازهای تنفسی پوست است. پوست روی بدن است نه درون بدن.

📌در هر دو اکسیژن پس از محلول شدن در رطوبت ، از جدار پوستی عبور کرده و سپس وارد مویرگ های خونی زیر سطح تنفس میشود.

📌کرم خاکی در خاک زندگی میکند. اما دوزیستان در خاک زندگی نمیکنند.

📌هر دو جانور تنفس پوستی دارند. در حشرات اگر انشعابات سطح تنفسی بیشتر شود توانایی جانور برای مبادله گازهای تنفسی افزایش مییابد.

📌در زیر پوست کرم خاکی و دوزیست بالغ ، سرخرگ ، سیاهرگ و مویرگ وجود دارد. مویرگ در تبادلات گازی با محیط نقش دارد نه سایرین.

📌در کرم خاکی ، ماهیان ، دوزیستان ، خزندگان ، پرندگان و پستانداران ، تغذیه و خون رسانی به اندام ها توسط خون روشن (پراکسیژن و پر غذا) انجام می شود.

📌کرم خاکی همه اکسیژن مورد نیاز خود را از پوست دریافت میکند. دوزیست نابالغ اکسیژن مورد نیاز خود را از طریق آبشش دریافت میکند. دوزیست بالغ همه اکسیژن مورد نیاز خود را هم از سطح پوست )تنفس پوستی( و هم از ششها دریافت میکند.

📌نکته : دوزیست ، جانوری است که در طول حیات خود تجربه استفاده از سه نوع سطح تنفسی (آبشش + پوستی و شش) را دارد.

📌نوزاد دوزیستان و ماهیان و ستاره دریایی ، آبشش دارند. تبادل گازهای تنفسی از طریق آبشش بسیار کارآمد است.

📌نوزاد دوزیستان و ماهی خط جانبی (کانالی در زیر پوست + دو سوی بدن جانور) دارند. این جانوران به کمک خط جانبی از وجود اجسام و جانوران دیگر )شکار و شکارچی( در پیرامون خود آگاه می شوند

📌قورباغه بالغ پمپ فشار مثبت دارد. قورباغه به کمک ماهیچههای دهان و حلق ، با حرکتی شبیه »قورت دادن« هوا را با فشار به شش ها میراند

📌در ماهی ساکن آب شور برخی یون ها توسط کلیه به صورت ادرار غلی ظ و برخی از طریق یاختههای آبشش دفع میشوند.

📌همه جانورانی که دستگاه عصبی دارند (ماهی ها ، دوزیستان ، خزندگان ، پرندگان ، پستانداران ، کرم ها ، هیدر و …) ، به کمک یاختههای خود به محرکهای محیطی پاسخ میدهند. (همه جانداران توانایی پاسخ دادن به محرکها را دارند. فصل یک زیست دهم)

📌هر دو گردش خون بسته و شبکه مویرگی دارند. در هر جانوری که گردش خون بسته مشاهده می شود ، تبادل مواد بین خون و یاخته ها توسط شبکه مویرگی انجام میشود .

تنفس آبششی

📌ستاره دریایی دارای سادهترین نوع آبشش بوده که به نواحی خاصی از بدن محدود نمیشود.

📌نکته : در سایر بی مهرگان آبشش دار (به غیر از ستاره دریایی) ، آبشش به نواحی خاصی محدود می شود.

📌طبق شکل کتاب درسی اکسیژن از یک ردیف لایه پوست ی عبور کرده و وارد ساختار های متورم (متشکل از یک لایه سلول) می شود. اکسیژن پس از ورود به ساختارهای متورم وارد مایعات بدن شده و سراسر بدن به گردش در میآید و به سلول ها میرسد. دی اکسید کربن از سلول ها وارد مایعات بدن شده و سپس در بخش متورم زیر پوست از مایع ات بدن خارج شده و توسط همین آبشش ها به محیط وارد میشود.

📌 طبق شکل کتاب درسی ساختار متورم و برآمده (درونش مایعات بدن جریان دارد) ، توسط پوست پوشیده شده است. پوست ستاره دریایی از یک ردیف یاخته تشکیل شده است. (طبق شکل کتاب درسی)

📌درون برجستگی ها و ساختارهای لوله مانند ستاره دریایی ، مایعات بدن جریان دارد نه هوا.

📌در آبشش ستاره دریایی اکسیژن وارد و دی اکسیدکربن از آن خارج میشود.

📌دی اکسیدکربن تولید شده توسط یاختهها ابتدا وارد مایعات بدن (درون لوله) شده و پس از رسیدن به آبشش ها توسط پوست به محیط بیرون وارد میشود.

📌 آبشش ستاره دریایی درون بدن نیست بلکه برجستگی های پراکنده پوستی است.

📌طبق شکل کتاب درسی در دو طرف سر ماهی کمان آبششی وجود دارد. بر روی( نه درون) هر کمان آبششی تعدادی رشته آبششی وجود دارد. بر روی (نه درون) هر رشته آبششی تعداد زیادی تیغه آبششی وجود دارد.

📌نکته : هر تیغه آبششی معادل مویرگ سطح تنفسی است که درون آنها خون تیره وارد شده و سپس خون روشن خارج می شود. در تیغه آبششی تبادل گازهای تنفسی با محیط صورت میگیرد. (ورود اکسیژن به درون تیغه و خروج دی اکسیدکربن از آن)

📌نکته : طبق شکل کتاب درسی در ماهی 4 جفت )4 عدد سمت چپ سر و 4 عدد دیگر سمت راست سر( کمان آبششی وجود دارد.

📌طبق شکل کتاب درسی در ماهی به هر کمان آبششی تعداد زیادی رشته آبششی )مستقر در دو ردیف با زاویه کمتر از 90 درجه( اتصال یافته است. بر روی هر رشته آبششی تعداد فراوانی تیغه آبششی قرار دارد.

📌 طبق شکل کتاب درسی درون کمان آبششی دو عدد سرخرگ )یکی با خون تیره و دیگری با خون روشن( وجود دارد. این دو رگ نسبت به یکدیگر موازی هستند.

📌طبق شکل کتاب درسی زاویه بین دو رشته آبششی متقابل کمتر از 90 درجه است.

📌 هر تیغه آبششی بین دو سرخرگ (یکی با خون تیره و دیگر ی با خون روشن) قرار دارد. بین دو تیغه مجاور فاصله اندکی وجود داشته که محل عبور آب است.

📌نکته : در خون روشن (پر اکسیژن) هموگلوبین سهم بیشتری در حمل اکسیژن دارد (نسبت به خون تیره).

📌خون وارد شده به کمان رگی ابتدا به رشته آبششی و سپس به تیغه آبششی وارد میشود.

📌مسیر حرکت خون ماهی از بطن تا تیغه آبششی : بطن (خون تیره) – مخروط سرخرگی (خون تیره) – سرخرگ شکمی (خون تیره) – سرخرگ کمان آبششی (خون تیره) – سرخرگ رشته آبششی (خون تیره) – تیغه آبششی (تبادل گاز با محیط و تبدیل خون تیره به خون روشن)

📌نکته : قطر رگ های موجود در کمان آبششی بیشتر از رشته های آبششی است.

📌از درون تیغه آبششی ، خون عبور می کند نه آب.

📌در این جانوران طبق متن کتاب درسی جهت حرکت خون در مویرگ ها، و عبور آب در طرفین تیغههای آبششی ، برخالف یکدیگر است.

📌ماهیان و نوزاد دوزیستان آبشش دارند. تبادل گاز از طریق آبشش ، بسیار کارآمد است.

📌 در کمان آبششی و رشتههای آبششی دو عدد سرخرگ وجود داشته که جریان خون در آنها عکس یکدیگر است.

📌سرخرگ ، دارای سه لایه (بیرونی + ماهیچهای + سنگفرشی تک لایه) با قطر متفاوت است.

📌ستاره دریایی بیمهره بوده و اسکلت درونی ندارد.

📌دوزیست نابالغ ، میوز (تشکیل تتراد ، کراسینگ او ور) ، تولید گامت و لقاح ندارد.

📌 پمپ فشار منفی در پستانداران وجود دارد نه جانوران آبشش دار.

📌کوسه ماهی و سفره ماهی ، غضروفی بوده و استخوان (محل رسوب نمک های کلسیم) ندارند.

📌در ماهی ساکن آب شور ، برخی یونها توسط کلیه به صورت ادرار غلیظ و برخی از طریق یاخته های آبشش دفع می شوند.

📌 کوسه ماهی و سفره ماهی علاوه بر کلیه ها، دارا ی غدد راست روده ای هستند که محلول نمک (سدیم کلرید) بس یار غلی ظ را به روده ترشح می کنند.

تنفس ششی

📌بعد از انقباض ماهیچههای دهان و حلق ، فشار هوای موجود در حفره دهانی افزایش یافته و هوا وارد شش ها میشود.

📌ترتیب مراحل فرایندی تنفسی در قورباغه بالغ : 1 -باز شدن حفره بینی 2 -ورود هوا به حفره دهانی (فرایند مکش = ایجاد فشار منفی در دهان) 3-بسته شدن راه بینی 4 -انقباض ماهیچههای دهان و حلق 5 -افزایش فشار در حفره دهانی (بیشتر شدن فشار هوای حفره دهانی از فشار هوای درون شش) 6-ورود هوا به درون شش ها

📌نکته : در طی وقوع تمام مراحل بالا ، دهان بسته است.

📌 قورباغه دارای پمپ فشار مثبت است. (نههه پمپ فشار منفی) – در پمپ فشار منفی ، فشار درون شش ها کاهش یافته و هوا به درون شش ها کشیده میشود. (مانند پستانداران) – در پمپ فشار مثبت (مانند قورباغه) ، به کمک ماهیچه های دهان و حلق ، با حرکتی شبیه »قورت دادن« هوا با فشار به شش ها فرستاده می شود. (در این حالت مقدار فشار هوا در دهان بیشتر از شش ها است)

📌در ابتدا راه بینی باز شده و فشار درون حفره دهانی افت می کند. سپس هوای جو از راه بینی وارد دهان جانور می شود.

📌نکته : درون حفره دهانی هوا گرم شده و مرطوب میشود و برای مبادله درون شش ها آماده میشود.

📌 قورباغه پمپ فشار مثبت دارد نه پمپ فشار منفی.

📌در مهره داران شش دار سازوکارهایی وجود دارد که باعث می شود جریان پیوستها ی از هوا ی تازه در مجاورت بخش مبادله ای برقرار شود. این سازوکارها به سازوکارها ی تهویه ای شهرت دارند.

📌قورباغه کیسه هوادار ندارد. کیسه هوادار در پرندگان وجود دارد. در قورباغه همزمان با بسته بودن بینی ، هوای پرفشار وارد شش های (دو عدد) جانور میشود.

📌 احتیاجات تنفسی قورباغه بالغ توسط تنفس پوستی و شش آن تامین میشود. تنفس پوستی ربطی به دهان و حفره سینهای ندارد.

📌طبق شکل کتاب درسی بخش انتهایی شش های جانور در نزدیکی اندام حرکتی جلویی (دست ها) قرار دارد.

📌بخشی از CO2 تولید شده در قورباغه بالغ توسط پوست و بخشی دیگر توسط شش ها دفع میشود. بخشی از اکسیژن مورد نیاز قورباغه بالغ از پوست و بخشی دیگر از شش ها تامین میشود.

📌مثانه دوزیستان محل ذخیره آب و یون هاست. به هنگام خشک شدن محیط ، دفع ادرار کم ، و مثانه برای ذخیره بیشتر آب بزرگتر می شود و سپس بازجذب آب از مثانه به خون افزایش مییابد.

📌ماهیان غضروفی (کوسه و سفره ماهی) که ساکن آب شور هستند ، علاوه بر کلیه غدد راست روده ای نیز دارند که محلول نمک (سدیم کلرید) بسیار غلیظ را به روده ترشح میکنند. قورباغه غدد راست روده ای ندارد.

📌قورباغه لوله گوارش دارد. درون لوله گوارش مواد غذایی (درشت مولکول) هیدرولیز می شوند. درون لوله گوارش محیطی خارج از سلول محسوب می شود.

📌 قورباغه استخوان و مغز قرمز دارد. درون مغز قرمز آن گلبول ها تولید میشوند. این گلبول ها وارد خون (نوعی بافت پیوندی) می شوند.

📌پرندگان به علت پرواز، نسبت به سایر مهره داران انرژ ی بیشتری مصرف می کنند و بنابراین به اکسیژن بیشتری نیاز دارند.

📌در پرندگان کیسه های هوادار وجود دارد. این کیسهها در نزدیکی شش ها هستند نه درون آنها. پرندگان علاوه بر شش و کیسه های هوایی دارای ساختارهایی به نام کیسههای هوادار هستند که کارایی تنفس آنها را نسبت به پستانداران افزای ش می دهد.

📌پرنده 9 عدد کیسه هوادار دارد. 4 عدد از کیسه های هوادار ، عقبی بوده و 5 عدد آنها کیسه های هوادار جلویی هستند. یکی از 5 عدد کیسه هوادار جلویی بین دو شش مشترک است.

📌 طبق شکل کتاب درسی دو عدد از کیسه های هوادار جلویی هم راستا با نای هستند.

📌 کیسه های هوادار نزدیک و متصل به شش هستند.

📌محل تبادل گازهای تنفسی درون شش است. در کیسه های هوادار تبادل گازهای تنفسی رخ نمی دهد.

📌در مهره داران شش دار (نه همه مهره داران + نههه ماهی) ، سازوکارهایی وجود دارد که باعث می شود جریان پیوسته ای از هوای تازه در مجاورت بخش مبادله ای برقرار شود. این سازوکارها به سازوکارهای تهویه ای شهرت دارند.

📌جانوران شش دار : حلزون خشکی زی + دوزیستان بالغ + خزندگان + پرندگان و پستانداران

📌 در بیمهرگان استخوان و مغز قرمز استخوان وجود ندارد. در بیمهرگان یاخته های دخیل در دفاع غیر اختصاصی تولید شده و فعالیت میکنند. حلزون از بیمهرگان خشکیزی است که برای تنفس از شش استفاده می کند.

📌متن کتاب درسی : در مهرهداران شش دار (نههه همه جانوران شش دار) سازوکارهایی وجود دارد که باعث می شود جریان پیوسته ای از هوای تازه در مجاورت بخش مبادله ای برقرار شود. این سازوکارها به سازوکارهای تهویه ای شهرت دارند.

📌پرندگان برای افزایش کارایی تنفس خود کیسه های هوادار دارند.

📌قورباغه دارای سازوکار پمپ فشار مثبت است .

📌حلزون شش دار و مهره داران شش دار ، دارای دستگاه گوارش هستند و بعد از خوردن غذا آنزیمهای لازم برای هضم آنها ترشح میکنند.

📌در همه (نههه برخی) جانوران شش دار ، سطح تنفس (شش) به درون بدن منتقل شده است.

📌 مکش متعلق به فشار منفی می باشد.

📌در پستانداران ، طی دم فشار درون شش ها افت میکند و مکش ایجاد می شود. (پمپ فشار منف)

📌 این جمله برای برخی از جانوران شش دار (مانند پرندگان ، پستانداران و برخی خزندگان مانند کروکودیل) صحیح است.

📌مخروط سرخرگی و سینوس سیاهرگی ویژه ماهی است. ماهی شش ندارد. ماهی آبشش دارد.

📌حشرات لوله مالپیگی دارند. حشرات شش ندارند. حشرات تنفس نایدیسی دارند

📌دوزیستان شش دار هستند.

📌برخی از خزندگان و پرندگان غدد نمکی دارند، این جانوران شش دار هستند.

📌 این عبارت برای همه جانوران صحیح است. )صورت سوال را با دقت بخوان(

📌 در تمام جانوران ششدار تقسیم بندی مرکزی و محیطی دستگاه عصبی وجود دارد.

📌توجه : عبارتی صحیح است که فقط درباره بعضی از جانوران باال صحیح باشد نه همه آنها.

📌 در جانورانی که گردش خون ساده دارند خون یک باره از سطح تنفس به سایر اندام ها ارسال میشود. مانند ماهی ها و دوزیستان نابالغ.

📌در قورباغه بالغ تنفس پوستی و ششی )پمپ فشار مثبت( وجود دارد.

📌 در خزندگان ، پرندگان ، پستانداران و دوزیستان ، تولید اغلب یاختههای خونی درون مغز قرمز استخوان انجام می شود.

📌لارو یا نوزاد دوزیست دارای آبشش و خط جانبی است.

📌 این عبارت برای دوزیست بالغ در کتاب درسی آمده است.

📌 محتویات لوله مالپیگی در حشرات به روده تخلیه میشود.

📌 در گاو (نوعی پستاندار) هزارلا تا حدود زیادی غذا را آبگیری میکند.

📌پیش معده در ملخ (نوعی حشره) وجود دارد.

📌دهانه لوله مالپیگی در حشرات با فضای درون روده ارتباط دارد نه مایعات (همولنف) بدن.

📌زنبور ملکه (حشره) توانایی بکرزایی دارد و زنبور نر هاپلوئید تولید میکند.

📌حفره گوارشی در هیدر این وظیفه را برعهده دارد.

📌در انسان آهن گلبول قرمز مرده آزاد می شود.

📌در حشرات اوریک اسید در نهایت به روده ریخته میشود.